Maria Kaczmarek, Magdalena Skrzypczak, Anita Szwed, Anna Goździcka-Józefiak, Anita Geppert

Ocena stopnia zaburzeń procesów poznawczych, sprawności funkcjonowania oraz stanu emocjonalnego wśród pacjentów z chorobą Alzheimera w odniesieniu do ich stylu życia w okresie poprzedzającym rozpoznanie choroby             405-415

Assessment of the cognitive, functioning and emotional impairments in patients with Alzheimer's disease in relation to lifestyle behaviours in the stage of life prior to the diagnosis of disease             405-415

Streszczenie

Cel badań: Określenie, czy zaburzenia procesów poznawczych i towarzyszące mu utrudnienia w wykonywaniu codziennych czynności oraz problemy emocjonalne u osób z chorobą Alzheimera (AD) mają związek ze stylem życia prowadzonym w okresie życia przed rozpoznaniem choroby.

Metoda: Zbadano 55 kobiet i 10 mężczyzn z chorobą Alzheimera, pensjonariuszy ośrodka dziennego pobytu prowadzonego przez Wielkopolskie Stowarzyszenie Alzheimerowskiego oraz stałych mieszkańców Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Koprzywnicy. W badaniu przedmiotowym i podmiotowym zdiagnozowano chorobę oraz stopień jej nasilenia. Stopień zaburzenia procesów poznawczych, funkcjonowania w życiu codziennym, stan emocjonalny w chwili badania oraz styl życia pacjenta w okresie życia poprzedzającym rozpoznanie choroby oceniono na podstawie kwestionariusza ankiety wypełnionej przez opiekuna chorego. W analizie statystycznej danych wykorzystano standardowe procedury statystyki opisowej dostępne w pakiecie programów statystycznych Statistica 7.1 [StatSoft. Inc.2005 Statistica for Windows].

Wyniki: W grupie osób z AD w wieku 70 lat i starszych, istotnie częściej obserwowano zaburzenia snu, zaburzenia związane z wykonywaniem codziennych czynności, problemy emocjonalne i depresję oraz problemy z rozpoznawaniem osób z własnego otoczenia niż w grupie młodszych chorych. Wśród chorych z wykształceniem średnim i wyższym, w porównaniu z chorymi o niższym poziomie wykształcenia, częściej obserwowano zaburzenia procesów poznawczych, natomiast rzadziej problemy emocjonalne i depresję. Model wieloczynnikowej regresji krokowej postępującej wykazał, że wykształcenie, aktywność intelektualna w okresie życia poprzedzającym rozpoznanie choroby oraz wiek kalendarzowy, to zmienne wyjaśniające największą część zmienności zespołu objawów otępienia wśród chorych na AD.

Wnioski: Na podstawie stwierdzonego powiązania pomiędzy wykształceniem i aktywnością intelektualną w okresie życia poprzedzającym wystąpienie choroby Alzheimera a zespołem jej objawów można przypuszczać, że systematyczna aktywność intelektualna może przyczyniać się do złagodzenia problemów poznawczych, trudności w wykonywaniu codziennych czynności i problemów emocjonalnych pojawiających się w chorobie Alzheimera a tym samym poprawy jakości życia chorych.

Summary

Aims. The purpose of the study is to estimate whether the cognitive, functioning and emotional impairments in patients with Alzheimer's disease are related to lifestyle behaviours in the stage of life prior to the diagnosis of the disease.

Methods. Altogether, 65 patients with Alzheimer's disease, 55 women and 10 men, participants of the day center, run by the Wielkopolska Association of Alzheimer's Disease and residents of the Senior Nursing Home in Koprzywnica, were examined. Cognitive, functioning and emotional impairments of patients as well as lifestyle behaviours in the stage of life prior to the diagnosis of AD were estimated using AD-specific questionnaire, which were completed by caregivers. Qantitative and qualitative analyses were run using appropriate statistical procedures available in the Statistica 7.1 programme [StatSoft. Inc.2005 Statistica for Windows].

Results. The findings revealed that patients with AD aged 70 years and older were likely to be more frequently impaired with daily life functioning than their younger counterparts. Patients with a higher attainment of education were more frequently impaired with cognitive than emotional problems and depression. Of all the variables in question, calendar age, educational attainment and intellectual activity in the stage of life prior to the diagnosis of disease were most significant in explaining the variation in the current impairments. Persons who were younger and intellectually active prior to the disease, were likely to be suffering less from the burden of AD than the older and less intellectually active counterparts.

Conclusions. The association between educational attainment and intellectual activity in the stage of life prior to the occurrence of AD, and the burden of AD, found in the study, indicates that a lifelong intellectual activity may help to reduce disabilities and improve the patients' quality of life.