Łukasz Cichocki

Zmiana mechanizmów obronnych ego u pacjentów z zaburzeniami psychotycznymi w trakcie terapii na oddziale dziennym             47-57

Changes in defense mechanisms resulting from a Day Treatment Center therapy in persons suffering from psychotic disorders             47-57

Streszczenie

Streszczenie

Cel badania: Ocena wpływu terapii w Oddziale Dziennym na obraz psychopatologiczny i poziom stosowanych mechanizmów obronnych w grupie pacjentów chorujących na zaburzenia psychotyczne.

Metoda: Do badania włączono 55 osób chorujących na zaburzenia psychotyczne. W grupie tej przeważały osoby z rozpoznaniem schizofrenii, były w niej także osoby z rozpoznaniami ze spektrum schizofrenii, choroby afektywnej dwubiegunowej i zaburzeń psychotycznych na tle organicznym.

Do oceny ich stanu psychopatologicznego zastosowano skalę PANSS a do oceny mechanizmów obronnych kwestionariusz DSQ 40. Badanie przeprowadzono na początku i na końcu leczenia. Leczenie w Oddziale prowadzone jest w modelu społeczności terapeutycznej i ma charakter kompleksowy obejmujący farmakoterapię, psychoterapię indywidualną i grupową.

Wyniki: Stwierdzono, że w obu obszarach - zarówno obrazu psychopatologicznego jak i mechanizmów obronnych dochodzi do istotnych statystycznie zmian. Obraz psychopatologiczny uległ znamiennej statystycznie poprawie we wszystkich wymiarach ocenianych przez skalę PANSS: objawów pozytywnych, negatywnych, ogólnych a także ocenie sumarycznej.

W obszarze mechanizmów obronnych znamiennej statystycznie poprawie uległ czynnik dojrzały, a zmniejszeniu stosowanie dwóch niedojrzałych mechanizmów obronnych: fantazji schizoidalnych i przemieszczenia.

Nie stwierdzono zależności pomiędzy zmianami w obrazie psychopatologicznym a zmianą obszarze mechanizmów obronnych co wskazuje na przynajmniej częściową niezależność obu badanych obszarów.

Wnioski: Konstrukt pojęciowy mechanizmu obronnego wydaje się być użytecznym sposobem rozumienia zmian zachodzących w trakcie terapii a kwestionariusz DSQ 40 przydatnym narzędziem służącym do ich oceny.

Summary

Aim. The objectives of this investigation are to describe the changes in the psychopathological state and defense mechanisms occurring during therapy in a Day Treatment Center.

Method. The study group consisted of 55 persons suffering from psychotic disorders. Most of them suffered from schizophrenia, some from schizophrenia spectrum disorders, bipolar disorder and organic psychotic disorder. In the course of therapy in the Day Treatment Center, apart from pharmacotherapy and individual care, the patients took part in an intensive psychosocial therapeutic programme. The study was a pre - post design. The first investigation took place two weeks after admission into the Day Treatment Center and the second in the last week of therapy (average time of hospitalization was 3 months). The psychopathological state was examined according to the PANSS scale. Defense mechanisms were investigated with theDefense Style Questionnaire 40.

Results. The results of the study show significant changes occurring, both in psychopathological state, as well as defensive functioning of the patients during the therapy. Changes in the psychopathological state occurred in all subscales of the PANSS scale: positive, negative and global. Changes in defense mechanisms occurred in the mature factor of the defense mechanisms and in two separate immature mechanisms: autistic fantasies and displacement. A change in defense mechanisms did not influence changes that occurred in the psychopathological state. This could mean that psychopathological state - Axis I in DSM IV and defense mechanisms - part of the Axis II are partly independent elements.

Conclusions. Defense functioning seems to be a useful construct in understanding changes occuring in the course of therapy. The Defense Style Questionnaire 40 is a practical instrument in measuring conscious derivates of defense mechanisms.