Tabela 3: Porównanie klasyfikacji obron pod względem kryterium podziału, liczby obron i liczby uzyskanych klas.
kryterium |
Autor |
Liczba obron |
Liczba klas |
Poziom rozwojowy |
Meissner (1991) |
32 |
4 |
Vaillant (1992) |
18 |
4 |
Bond (1993) |
20 |
3 |
Procesy zaangażowane w obronę/sposób działania |
Haan (1977) |
10 |
4 |
Siek (1986) |
23 |
4 |
Symonds (1946) |
19 |
7 |
Źródło lęku |
A. Freud (2004) |
10 |
3 |
Sarnoff (1962) |
12 |
3 |
Analiza czynnikowa |
Bond (1983) |
24 |
4 |
Bond (1993) |
20 |
3 |
Bond (2004) |
20 |
3 |
Bonsack (1998) |
20 |
4 |
Ruuttu (2006) |
20 |
4 |
Araujo, Feldman i Steiner (1996) |
19 |
3 |
Cicchetti, Loar i Wolmer (2001) |
28 |
3 |
Haan (1963) |
8/10 |
2 |
Ilość propozycji klasyfikacji mechanizmów obronnych pokazuje złożoność obszaru rzeczywistości, który mają one porządkować. Wydaje się koniecznym poszukiwanie na gruncie teorii istotnych kryteriów podziału, potwierdzonych następnie w badaniach empirycznych. Wskazane jest, aby tak skonstruowana klasyfikacja dawała możliwość konstrukcji spójnej teorii funkcjonowania obron, uwzględniającej również te ich aspekty, które dla autorów innych klasyfikacji stały się czynnikiem podziału mechanizmów obronnych. Dotychczasowe osiągnięcia w konstruowaniu podziału obron w wydają się wskazywać, że perspektywa rozwojowa uzupełniona o płaszczyznę empiryczną stanowi najbardziej obiecujący kierunek działania.
Piśmiennictwo:
1. Ajdukiewicz K. Logika pragmatyczna. Warszawa: PWN; 1975.
2. Grzegołowska - Klarkowska HJ. Mechanizmy obronne osobowości. Warszawa: PWN; 1986.
3. Haan N. A tripartite model of ego functioning - values and clinical aplications. J. Nerv. Ment. Dis. 1969; 148: 14-30. [za:] Cichocki Ł. Mechanizmy obronne ego w przebiegu schizofrenii. Kraków: Uniwersytet Jagielloński; 2005.
4. Haan N. Copying and defending: Processes of self - environment organization. New York: Academic Press; 1977. [za:] Grzegołowska - Klarkowska HJ. Mechanizmy obronne osobowości. Warszawa: PWN; 1986.
5. Symonds P. The dynamics of human adjustment. New York: Appletton - Century; 1946. [za:] Grzegołowska - Klarkowska HJ. Mechanizmy obronne osobowości. Warszawa: PWN; 1986.
6. Siek S. Struktura osobowości. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej; 1986.
7. Meissner WW. Classification of defense mechanisms. W: Kaplan HI, Sadock BJ. Synopsis of psychiatry. Baltimore: Williams & Wilkins; 1989. [za:] Kokoszka A. Inregrujący model stanów psychicznych. Kraków: CM UJ; 1997
8. Vaillant GE. Ego Mechanisms of Defense: A Guide for Clinicians and Researchers. Washington: American Psychiatric Press Inc.; 1992. [za:] Cichocki L. Mechanizmy obronne ego w przebiegu schizofrenii. Kraków: Uniwersytet Jagielloński; 2005.
9. Bond M, Gardner ST, Christian J, Sigal JJ. Empirical study of self-rated defense styles. Arch Gen Psychiatry. 1983; 40: 333-338.
10. Andrews G, Singh M, Bond M. The Defense Style Questionnaire. J Nerv Ment Dis. 1993; 18: 246-256. [za:] Cichocki L. Mechanizmy obronne ego w przebiegu schizofrenii. Kraków: Uniwersytet Jagielloński; 2005.
11. Blum GS. Psychoanalitic theories of personality New York: McCrow-Hill; 1964 [za:] Siek S. Rozwój potrzeb psychicznych, mechanizmów obronnych i obrazu siebie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza; 1984.
12. Freud A. Ego i mechanizmy obronne. Warszawa: PWN; 2004.
13. San Martini P, Roma P, Sarti S, Lingiardi V, Bond M. Italian version of the defense style questionnaire. Compr Psychiatry 2004; 45: 483-494.
14. Hayashi M, Minakawa K, Miyake Y. Reliability and validity of the Japanese edition of the Defense Style Questionnaire 40. Psychiatry Clin Neurosci. 2004; 58: 152-156.
15. Bonsack C, Despland JN, Spagnoli J. The French version of the Defense Style Questionnaire. Psychother Psychosom. 1998; 67: 24-30.
16. Ruuttu T, Pelkonen M, Holi M, Karlsson L, Kiviruusu O, Heila H, Tuisku V, Tuulio-Henriksson A, Marttunen M. Psychometric properties of the defense style questionnaire (DSQ-40) in adolescents. J Nerv Ment Dis. 2006; 194; 98-105.
17. Araujo KB, Feldman SS, Steiner H. Defense mechanisms in adolescents as a function of age, sex, and mental health status. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1996; 35: 1344-1354
18. Cicchetti DV, Laor N, Wolmer L.2001. The comprehensive assessment of defense style: measuring defense mechanisms in children and adolescents. J Nerv Ment Dis. 2001; 189: 360-36.
Adres:
Specjalistyczna Poradnia Profilaktyczno-Terapeutyczna
33-100 Tarnów ul. Szujskiego 25
Tel. 694 108 129, 014 62 22 796
pahatar@interia.pl