TU I TERAZ PSYCHIATRII MŁODZIEŻOWEJ

XXII Ogólnopolska Konferencja

Sekcji Naukowej Psychiatrii Dzieci i Młodzieży PTP

5-7.10.2006, Kraków

Streszczenia prac i opisy warsztatów

pod redakcją Macieja Pileckiego

CIĄG DALSZY

Jadłowstręt psychiczny - jedna czy dwie choroby ?

Janas-Kozik Małgorzata  Katedra i Klinika Psychiatrii i Psychoterapii ŚAM w Katowicach, Oddział Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego Centrum Pediatrii w Sosnowcu

Stachowicz Małgorzata  Katedra Biologii Molekularnej i Genetyki Medycznej ŚAM w Sosnowcu

Krupka-Matuszczyk Irena  Katedra i Klinika Psychiatrii i Psychoterapii ŚAM w Katowicach

Metoda mikromacierzy oligonukleotydowych jest metodą analizy ekspresji genów wykorzystującą zjawisko hybrydyzacji jednoniciowych fragmentów RNA z komplementarnymi sondami DNA. Umożliwia ona badanie ekspresji wielu tysięcy transkryptów (mRNA) reprezentowanych na mikromacierzy. Metoda ta ma głównie znaczenie w selekcjonowaniu genów związanych z odpowiednim procesem chorobowym, poznaniu ich rzeczywistej funkcji, w analizie porównawczej aktywności transkrypcyjnej genów. Klasteryzacja hierarchiczna jest jedną z metod analizy wyników otrzymanych metodą mikromacierzy, która pozwala na łączenie elementów o podobnym (wg. przyjetych kryteriów) profilu ekspresji i tworzeniu z nich grup, czyli tzw. klastrów. Mikromacierz oligonukleotydowa (HG-U133A, Affymetrix) została tutaj użyta do zbadania profilu ekspresji transkryptów dla genów kodujących receptor leptyny (anoreksygeniczny peptyd) oraz receptory dla oreksyn (oreksygeniczny peptyd). Zbadano cztery pacjentki cierpiące na anoreksję ( dwie na postać restrykcyjną - AN-R i dwie na postać bulimiczko - wydalającą - AN-BW), które spełniały kryteria ICD-10 i DSM-IV. Cztery dziewczynki stanowiły grupę kontrolną, nie cierpiały na anoreksję. Klasteryzacja hierarchiczna wskazała, że profil ekspresji transkryptów dla genów kodujących wybrane peptydy różnicuje dwa typy jadłowstrętu psychicznego: AN-R i AN-BW, jak również zmiany molekularne wyprzedzają obraz kliniczny choroby. Jest to dowód, że w genetyce molekularnej dwa typy jadłowstrętu psychicznego stanowią odrębne zespoły chorobowe.

Narcystyczna kultura-narcystyczny adolescent?-współczesny obraz kryzysu adolescencji

Janas-Kozik Małgorzata  Katedra i Klinika Psychiatrii i Psychoterapii ŚAM, Oddział Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego- Sosnowiec

Stachowiak Ewa  Oddział Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego -Sosnowiec

Albert Joanna  Oddział Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego

Adolescencja to przełomowa faza rozwoju człowieka, której przejawy mogą często stapiać się ze wszystkimi formami zaburzeń psychicznych (neurotycznych, psychotycznych, aspołecznych) w ich wstępnej lub rozwiniętej postaci. Obserwacje kliniczne pozwoliły wysnuć hipotezę o związkach i podobieństwie między charakterem zaburzeń prezentowanych przez adolescentów, a specyfiką współczesnej kultury wywierającej wpływ na społeczeństwo i rodzinę. Faktem bezdyskusyjnym jest wpływ kulturowo - społeczny na charakter więzi i relacji wewnątrzrodzinnych, co z kolei przekłada się na przebieg rozwoju jednostki i obraz kryzysów, jakich doświadcza na kolejnych etapach życia. Współczesna literatura tematu podkreśla występowanie takich zjawisk w kulturze, jak: dążenie do samowystarczalności, niezależności, przerost postawy "mieć" nad "być", kultywacja samorozwoju jednostki i tzw. "pozytywnego myślenia" , co wskazuje na narcystyczny charakter współczesnego społeczeństwa. Te opisywane powyżej fenomeny stanowią tło rozwojowe dla współczesnego dziecka i dorastającego młodego człowieka. Autorki stawiają pytanie, czy coraz większa narcyzacja współczesnego społeczeństwa ma odzwierciedlenie w charakterze zaburzeń współczesnej młodzieży. Celem pracy jest analiza specyfiki obrazu psychopatologii adolescencji pod kątem rozwoju narcystycznych cech osobowości. W tym celu przebadano autorskim kwestionariuszem obserwacyjnym pacjentów młodzieżowych wieku 14-19 lat, z różnymi rozpoznaniami klinicznymi, hospitalizowanych w oddziale PiPWR przez okres ostatniego roku. Wyniki badań wskazują na narcystyczne podłoże zaburzeń okresu dorastania u badanych pacjentów. Autorki zastanawiają się również, nad specyfiką i trudnościami w pracy terapeutycznej z narcystycznym adolescentem.

Język młodzieży jako sposób zaznaczenia odrębnośći.

Jastak Rafał  Zespół Szkół Nr 2, VI Oddział WOLP, Toruń

W swoim wystąpieniu chciałbym odpowiedzieć na pytanie: Czy socjolekt, którego używają nastolatki służy zaznaczeniu odrębności, wyjątkowości, jest zaznaczeniem przynależności do określonej grupy młodzieżowej ,czy też jego stosowanie nie jest niczym niezwykłym? - Chciałbym poprzez analizę, ukazanie konkretnych przykładów, zwrotów, wyrażeń używanych przez adolescentów ukazać wyjątkowość ich języka. Rozmowa to spotkanie i tworzenie więzi. W jej trakcie uczestnicy wykorzystują całą kompetencję komunikacyjną i kulturową, także psychologiczną i estetyczną. Wszyscy uczestnicy rozmowy dążą do zrozumienia. Celem jest nie tylko nadanie i odebranie informacji, ale też spowodowanie skutku. Aby powyższe warunki zostały spełnione uczestnicy aktu komunikacji muszą posługiwać się tym samym kodem ,systemem pojęć. Osoba nieznająca określonego słownictwa nie nawiąże porozumienia, ale także nie zostanie zaakceptowana w grupie. Pośrednim celem aktu komunikacji jest przecież potrzeba identyfikacji społecznej. Wśród młodzieży funkcjonuje wiele różnorakich grup, które nie przenikają się między sobą. Jedynym miejscem spotkania jest szkoła. Jednak język współczesnej młodzieży nie kształtuje się w opozycji do szkoły(brak jest negatywnego stosunku uczniów do szkoły). Język młodzieży często stosuje znane słowa nadając im nowe niepowiązane z nimi znaczenie, wykorzystując system różnorakich asocjacji; znak pozostaje niezmieniony, lecz aby go zrozumieć konieczne jest pewne doświadczenie znajomość konwencji językowej. Słowo nie ma stałego utrwalonego znaczenia to intencja nadawcy, jego innowacyjność mogą zmienić jego sens. Młodzież w swoim języku akceptuje rzeczywistość - przeważają formy żartobliwe, zdrobnienia, spieszczenia - to 67% słownictwa, natomiast wyrazy o wyraźnie pejoratywnym wydźwięku stanowią 33%. Młodzież identyfikuje się ze swoim językiem. Widać to wyraźnie na przykładach słów, które przeszły do "oficjalnego" obiegu - automatycznie przestały być używane przez uczniów. Język jest dla wtajemniczonych, czyli adolescentów.

Ocena wybranych korelacji klinicznych, laboratoryjnych i lingwistycznych w schizofrenii młodzieżowej

Kaczyńska-Haładyj MariaMarta  Oddział Psychiatryczny Dziecięcy Szpital NeuropsychiatrycznyLublin

Kaczkowska Zenona  Oddział Psychiatryczny Młodziezowy Szpitala Neuropsychiatryczny Lublin

Woźniak Tomasz  Zakład Logopedii UMCS Lublin

Wystąpienie zawiera wyniki korelacji wybranych parametrów badań klinicznych i laboratoryjnych z wynikami analiz lingwistycznych wypowiedzi 30 pacjentów ze schizofrenią o wczesnym początku (EOS), hospitalizowanych na Oddziale Psychiatrii Dziecięcej i Młodzieżowej Szpitala Neuropsychiatrycznego w Lublinie. Część zasadnicza wystąpienia to wyniki klinicznej oceny zaburzeń schizofrenicznych u pacjentów, u których stwierdzono wysoki poziom zaburzeń mowy. Wyniki uzupełniono szeregiem badań laboratoryjnych. Wstąpienie kończą wnioski rzucające światło na korelacje między obrazem klinicznym pacjentów z EOS a występowaniem zaburzeń mowy. Wnioski potwierdzają użyteczność oceny zaburzeń mowy w diagnozie psychiatrycznej schizofrenii wczesnodziecięcej i młodzieżowej.

Rodzice i adolescenci - rodzina zbuntowanych nastolatków.

Kant Barbara  VI Oddział WOLP Toruń

Jastak Rafał  VI Oddział WOLP, Zespół Szkół Nr 2 Toruń

Chcielibyśmy zwrócić uwagę na interesujące naszym zdaniem zjawisko, problem(?) w funkcjonowaniu rodziny posiadającej dziecko, dzieci w okresie dojrzewania. Bardziej chcielibyśmy skłonić do refleksji, niż wskazać receptę. Obserwując i analizując kontekst kulturowy: muzykę, film, czasopisma a także reklamę (np. telewizyjną) oraz zachowania społeczne i relacje panujące pomiędzy członkami rodziny chcielibyśmy ukazać zacieranie się granic pomiędzy dorosłymi a nastolatkami. Truizmem jest stwierdzenie, iż współczesna kultura ma ludyczny charakter i jest zafascynowana młodością; stwarza wrażenie, iż młodość jest jedyną wartością, którą należy cenić. Nieatrakcyjne stają się wartości dawniej kojarzone z dorosłością. Wejście w dorosłość związane było z wieloma przywilejami. We współczesnym świecie bycie młodym, daje człowiekowi większe przywileje, niż bycie dorosłym (np. dorosły powinien ponosić odpowiedzialność za swoje czyny, młodzież nie musi). Może dlatego dorośli stają się wiecznymi dziećmi: słuchają młodzieżowej muzyki, chodzą na te same koncerty, ubierają się jak ich dzieci, grają w identyczne gry komputerowe - czy adolescent jest w tej sytuacji w stanie określić swoją odrębność, czy może zaznaczyć własną tożsamość? Granica młodości znika, to jest stan permanentny. Wszyscy zachowują się jak nastolatkowie. Wszyscy są młodzi... dopóki nie umrą. W tej sytuacji adolescent nie buntuje się przeciwko rodzicom, bo oni są jego przyjaciółmi, kumplami. Trudno jest wówczas mówić o wychowaniu, które jest asymetryczne jest wychowanek i wychowawca, ten, kto wychowuje i ten, kto jest wychowywany. Rodzice nie potrafią postawić dzieciom granic, wyznaczyć kierunku. Nie potrafią nauczyć odpowiedzialności za podjęte decyzje, nie mogą nauczyć zmagania z przeciwnościami, nie są w stanie pokazać sposobów radzenia sobie z cierpieniem. Rodzice nie wspierają swoich dzieci. Dorośli nie pełnią też ról ojca i matki. Jakie są konsekwencje takiego stanu rzeczy - niewątpliwie ucieczka przed odpowiedzialnością, przed trudnościami, przeciwnościami, strach w obliczu cierpienia. Konsekwencją w dalszej perspektywie czasowej jest strach przed rolą ojca i matki - dużo nie formalnych związków, życie w samotności. Innych będziemy świadkami już niedługo. PS Zdajemy sobie sprawę, jako autorzy wystąpienia, że próbujemy opisać zjawisko, które pisarze tacy jak, Witold Gombrowicz i Sławomir Mrożek ukazali w "Ferdydurke", i w "Tangu". Jednak ich profetyzm nie ogarniał skali tego zjawiska.

Komunikacja jako najważniejszy problem współpracy pomiędzy różnymi grupami zawodowymi.

Kant Barbara  VI Odddział WOLP Toruń

Jastak Rafał  VI Oddział WOLP, Zespół Szkół Nr 2 Toruń

Czy możliwe jest porozumienie pomiędzy pedagogami a psychologami, nauczycielami a psychiatrami? Każda z grup zawodowych zajmująca się młodzieżą stosuje specyficzną terminologię, używa określeń zrozumiałych tylko wtajemniczonym. Czy jest możliwe przełamać tą barierę. Chcielibyśmy pokazać rozwiązania przyjęte w Toruniu na oddziale VI WOLP. Pragniemy zademonstrować stworzenie systemu pracy członków zespołu terapeutycznego, który, naszym zdaniem, umożliwia przekroczenie barier językowych, nawiązanie porozumienia dla dobra pacjenta. Na terenie oddziału dwa razy w tygodniu(we wtorki i w piątki) odbywają się spotkania całego zespołu terapeutycznego z każdym pacjentem, czasami również jego rodziną. Spotkania te służą tworzeniu więzi i konstruowaniu porozumienia zespołu terapeutycznego, w skład, którego wchodzą wszystkie grupy zawodowe, zajmujące się młodym człowiekiem, a samym pacjentem znajdującym się w trudnym okresie życia. Wysiłek ten jest podejmowany świadomie i celowo. Dążymy do zrozumienia historii życia pacjenta, uwarunkowań społecznych, w których wzrasta, jego wewnętrznych motywacji i uczuć, poddajemy analizie jego zachowania na terenie oddziału. W ten sposób wszyscy pracujący z adolescentem pracownicy oddziału, uzyskują całościowy obraz pacjenta. Wysiłek, który członkowie wszystkich grup zawodowych wkładają w komunikację (lekarz musiał zaniechać używania typowych dla medycyny klinicznej pojęć, a pedagog swojego żargonu), doprowadził do wypracowania bazy językowej, pozwalającej porozumieć się wszystkim pracownikom. Jednocześnie jest ona zrozumiała dla pacjenta i jego rodziny.

Rodzice i adolescenci - rodzina zbuntowanych nastolatków

Kant Barbara  VI Odddział WOLP Toruń

Jastak Rafał  Zespół Szkół Nr2, VI Oddział WOLP Toruń

Chcielibyśmy zwrócić uwagę na interesujące naszym zdaniem zjawisko, problem(?) w funkcjonowaniu rodziny posiadającej dziecko, dzieci w okresie dojrzewania. Bardziej chcielibyśmy skłonić do refleksji, niż wskazać receptę. Obserwując i analizując kontekst kulturowy: muzykę, film, czasopisma a także reklamę (np. telewizyjną) oraz zachowania społeczne i relacje panujące pomiędzy członkami rodziny chcielibyśmy ukazać zacieranie się granic pomiędzy dorosłymi a nastolatkami. Truizmem jest stwierdzenie, iż współczesna kultura ma ludyczny charakter i jest zafascynowana młodością; stwarza wrażenie, iż młodość jest jedyną wartością, którą należy cenić. Nieatrakcyjne stają się wartości dawniej kojarzone z dorosłością. Wejście w dorosłość związane było z wieloma przywilejami. We współczesnym świecie bycie młodym, daje człowiekowi większe przywileje, niż bycie dorosłym (np. dorosły powinien ponosić odpowiedzialność za swoje czyny, młodzież nie musi). Może dlatego dorośli stają się wiecznymi dziećmi: słuchają młodzieżowej muzyki, chodzą na te same koncerty, ubierają się jak ich dzieci, grają w identyczne gry komputerowe - czy adolescent jest w tej sytuacji w stanie określić swoją odrębność, czy może zaznaczyć własną tożsamość? Granica młodości znika, to jest stan permanentny. Wszyscy zachowują się jak nastolatkowie. Wszyscy są młodzi... dopóki nie umrą. W tej sytuacji adolescent nie buntuje się przeciwko rodzicom, bo oni są jego przyjaciółmi, kumplami. Trudno jest wówczas mówić o wychowaniu, które jest asymetryczne jest wychowanek i wychowawca, ten, kto wychowuje i ten, kto jest wychowywany. Rodzice nie potrafią postawić dzieciom granic, wyznaczyć kierunku. Nie potrafią nauczyć odpowiedzialności za podjęte decyzje, nie mogą nauczyć zmagania z przeciwnościami, nie są w stanie pokazać sposobów radzenia sobie z cierpieniem. Rodzice nie wspierają swoich dzieci. Dorośli nie pełnią też ról ojca i matki. Jakie są konsekwencje takiego stanu rzeczy - niewątpliwie ucieczka przed odpowiedzialnością, przed trudnościami, przeciwnościami, strach w obliczu cierpienia. Konsekwencją w dalszej perspektywie czasowej jest strach przed rolą ojca i matki - dużo nie formalnych związków, życie w samotności. Innych będziemy świadkami już niedługo. PS Zdajemy sobie sprawę, jako autorzy wystąpienia, że próbujemy opisać zjawisko, które pisarze tacy jak, Witold Gombrowicz i Sławomir Mrożek ukazali w "Ferdydurke", i w "Tangu". Jednak ich profetyzm nie ogarniał skali tego zjawiska.

Strategiczna terapia rodzin w leczeniu adolescentów z natręctwami

Klajs Krzysztof  Polski Instytut Ericksonowski

Obsesyjne myśli, przymusowe czynności to objawy, które wystepują od 0,2 do 1,2 % u dzieci i nastolatków. Częstość tych zaburzeń wzrasta do 2 - 3% u osób dorosłych. Pacjenci ci są zazwyczaj spostrzegani przez terapeutów jako trudni, ich terapia jako długotrwała, a objawy uporczywe i nawracające. Włączenie rodziny do terapii w przypadku adolescentów zwiększa możliwość wczesnej systemowej interwencji, która chroni pacjenta przed pogłębieniem się objawów, ułatwia mu przejście przez proces separacyjny i pozwala na powrót do zdrowia. Warsztat ma pomóc w lepszym rozumieniu mechanizmów i roli jaką odgrywają rodzice pacjenta w jej kreowaniu. Przedstawia strategie terapeutyczne użyteczne w pracy z rodziną, umożliwiające pacjentom odkrywanie doświadczeń wolności wyboru, ciekawości, przyjemności z uczenia się i podejmowania ryzyka. Omówię możliwości spożytkowania zjawisk transowych (m.in. takich jak regresja i progresja w czasie) do wzmocnienia współpracy z rodzicami, kierowania ich uwagi w obszar zdrowia i zasobów oraz zwiększenia ich poczucia kompetencji i satysfakcji w roli rodzicielskiej.

Specyfika regulacji afektywnej u słyszących matek i młodzieży głuchej - czy istnieje?

Kobosko Joanna  Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Warszawa

Diagnoza głuchoty u dziecka stanowi dla słyszących matek (i ojców) na ogół zdarzenie o charakterze traumatycznym. Badania na ten temat prowadzone są przede wszystkim w odniesieniu do słyszących rodziców i małych dzieci głuchych. Z doświadczeń klinicznych wiadomo, że proces przeżywania żałoby związanej z utratą dziecka "zdrowego, normalnego, słyszącego" na rzecz dziecka "chorego, niepełnosprawnego, głuchego" ma bardzo zróżnicowany i indywidualny przebieg. Sposób doświadczania emocji przez słyszące matki i ich dorastające dzieci głuche, w który uwikłany jest przeżywanie głuchoty własnego dziecka, stał się jednym z aspektów podjętych badań. Mechanizm aleksytymii stanowi jedną z hipotez odnoszących się do specyfiki wymiany emocjonalnej matka-dziecko. Czy zatem jest tak, że słyszące matki, doświadczając bardzo intensywnych negatywnych emocji w związku głuchotą dziecka i konfrontując się przez wiele lat z jej rozległymi skutkami (osobistymi, społecznymi) nabierają cech "aleksytymicznych", co wnoszą także do relacji z dzieckiem? Badaniami objęto 41 adolescentów głuchych i ich słyszące matki, a także młodzież słyszącą i ich matki słyszące jako grupę odniesienia. Matki wypełniały TAS-20 (Toronto Alexithymic Scale). Młodzież rysowała swój autoportret, a własności regulacji afektywnej u młodzieży głuchej (o wysokich kompetencjach w języku polskim lub migowym) i słyszącej oceniano w oparciu o "strukturalizowane opowiadanie o autoportrecie" (zaproponowano wskaźnik dostępności emocjonalnej). Wyniki badań pokazują, że im wyższy jest poziom aleksytymii u słyszących matek, tym większy dostęp do emocji mają ich głuche dzieci. Rezultat ten wyjaśniać można rozwojem "fałszywego self" wg D. Winnicotta u młodzieży głuchej.

Autoportret - doświadczanie siebie w relacji z innymi. Co mówi o sobie młodzież głucha?

Kobosko Joanna  Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu Warszawa

Praca przedstawia wyniki badań z zastosowaniem techniki projekcyjnej "Namaluj siebie" - autoportret, obejmujących młodzież głuchą (i słyszącą) w wieku 18-22 lata (n=80). Badana młodzież głucha posiada zróżnicowane kompetencje językowe: 1/ biegli w języku fonicznym polskim, 2/ biegli w polskim języku migowym, 3/ posiadający bardzo ograniczone czy 4/ niewystarczające kompetencje zarówno w języku polskim jak i migowym Technika ta stanowi znaczną modyfikację względem klasycznych technik projekcyjnych odwołujących się do rysunku postaci ludzkiej (Goodenough-Harrisa, Machover, Koppitz i in.). Osoba badana otrzymuje do wyboru kontur dziewczyny lub chłopca i instrukcję, także w wersji niewerbalnej, by namalowała siebie, stąd można ją z powodzeniem wykorzystywać w odniesieniu do badanych z trudnościami w werbalnym porozumiewaniu się z otoczeniem. Po raz pierwszy wykorzystano tę technikę do opisu obrazu siebie u małych dzieci głuchych (1996; Zalewska 1998). Zaproponowane zostały własne kryteria analizy rysunków weryfikowane metodą sędziów kompetentnych pozwalające na opis reprezentacji siebie, w tym własnego ciała, doświadczania granic, jak i specyfiki sposobu przeżywania i regulacji emocji przez młodzież głuchą. Okazuje się m.in., że młodzież głuchą cechuje, w porównaniu z młodzieżą słyszącą, wyodrębnianie w autoportrecie "skóry" (poprzez intensywne jej zamalowywanie) jak i rysowanie wyodrębniających się w rysunku postaci dłoni. Być może wskazuje to - przykładowo - na specyfikę doświadczania i komunikowania emocji.

Koncepcje immunologiczne zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych w wieku rozwojowym a postępowanie kliniczne

Komorowska-Pietrzykowska Renata  Klinika Psychiatrii Dzieci i Mlodziezy w Poznaniu

Rajewski Andrzej  Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży w Poznaniu

W ostatnich latach postuluje się udział czynników immunologicznych w patogenezie zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych (OCD) u dzieci i młodzieży. Wyodrębniono podtyp zaburzeń o podłożu autoimmunologicznym, wyzwalany przez infekcję paciorkowcową, określany mianem PANDAS (Pediatric Autoimmune Neuropsychiatric Disorders Associated with Streptococcal infection). Analogiczny patomechanizm przypisywany jest części przypadków zaburzeń ze spektrum OCD takich jak choroba tików i jadłowstręt psychiczny. Za koncepcją PANDAS przemawiają obserwacje kliniczne oraz wyniki badań laboratoryjnych i neuroobrazowych. Nie jest jasne jaki procent pacjentów z OCD stanowią przypadki wywołane czynnikiem infekcyjnym Przy obecnie przyjętych kryteriach rozpoznawania PANDAS diagnoza ta dotyczy jedynie tych pacjentów, których cechuje najbardziej oczywisty związek zaburzeń z infekcją paciorkowcową. Badania przeprowadzane aktualnie w Klinice Psychiatrii Dzieci i Młodzieży w Poznaniu sugerują, że grupa pacjentów z prawdopodobnym udziałem czynników immunologicznych w etiopatogenezie OCD jest szersza, a procesy zapalne przebiegają często w sposób utajony. Zidentyfikowanie przypadków o etiologii autoimmunologicznej w postępowaniu klinicznym napotyka na trudności, ze względu na specyfikę zakażeń paciorkowcowych oraz ograniczoną wartość powszechnie dostępnych metod diagnostycznych. Wydaje się również prawdopodobne, że zjawisko aktywacji układu odpornościowego w przebiegu OCD u dzieci i młodzieży, nie jest jedynie następstwem infekcji paciorkowcowych i wykracza poza procesy autoimmunologiczne. Istotne znaczenie mogą mieć stwierdzane zmiany wydzielania cytokin, a w szczególności interferonu ?. Dotychczas wykazywano skuteczność plazmaferezy i dożylnego podawania immunoglobulin w leczeniu zaburzeń o udokumentowanej etiologii paciorkowcowej. Przeprowadzano również badania nad skutecznością profilaktyki antybiotykowej w zapobieganiu nawrotom. Bliższe poznanie mechanizmów psychoimmunologicznych w OCD u dzieci i młodzieży, oraz znalezienie skutecznych metod identyfikowania chorych powinno zaowocować opracowaniem nowych procedur diagnostycznych i terapeutycznych.

Zmienne kulturowe współistniejące z zaburzonymi zachowaniami żywieniowymi.

Kozłowska Małgorzata  Instytut Psychologii Stosowanej UJ

Pilecki Maciej  Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży CM UJ

Józefik Barbara  Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży CM UJ

Kontekst podjęcia badań: Zidentyfikowanie najbardziej istotnych czynników kulturowych współistniejących z zaburzonymi zachowaniami żywieniowymi wśród dziewcząt z krakowskich szkół publicznych w wieku 16-18 lat. Materiał: Losowo dobrana próba populacji uczennic klas pierwszych i drugich krakowskich szkół ponadpodstawowych oraz klas trzecich krakowskich szkół gimnazjalnych w wieku 16-18 lat. Metoda: Obecność zaburzonych zachowań żywieniowych oceniona została na podstawie Kwestionariusza postaw związanych z odżywianiem się (Eating Attitude Test - EAT 26). Czynniki współistniejące określone zostały w oparciu o Kwestionariusz Kulturowy (KK) - autorstwa M. Pileckiego i B. Józefik odnoszący się do tych zagadnień związanych z szeroko rozumianą kulturą, których znaczenie opisywane jest jako istotne w powstawaniu zaburzeń odżywiania się. Wyniki: Ankiety wypełniło 663 osoby, z czego we właściwej analizie wyników badań uwzględniono odpowiedzi 614 badanych (92,6%). Zdecydowano się zrobić analizę w oparciu o test korelacji nieparametrycznej wyników kwestionariusza EAT26 (wyników >20 punktów DZ(+), a także<3 DZ(-)) z pytaniami KK. Większość pytań i obszarów tematycznych KK okazała się trafnie różnicować obie porównywane grupy (DZ(+) i DZ(-)). Jedynie religijność rodziny, wątki transgeneracyjne, rywalizacja, poczucie przynależności społecznej nie okazały się w sposób istotny różnicować obu badanych grup.

Wchód jako wzór współpracy zespołu terapeutycznego. Pielęgniarka- aktywny członek zespołu terapeutycznego

Kubińska Iwona  Oddział Kliniczny VI Psychiatrii Dzieci i Młodzieży w Toruniu

Zespół terapeutyczny w Oddziale Psychiatrii Dzieci i Młodzieży w WOLP w Toruniu spotyka się dwa razy w tygodniu, zwykle we wtorki i piątki na tzw. "wchodach". Skład zespołu terapeutycznego stanowi Ordynator, lekarze, psycholodzy, pedagodzy, instruktorzy terapii zajęciowych, nauczyciele oraz pielęgniarki. Celem tych spotkań jest ustalenie kompleksowych danych o pacjencie, jego problemach zarówno przed hospitalizacją jak i trakcie pobytu w oddziale, a także wybór właściwego postępowania terapeutycznego i ostatecznie ocena skuteczności tego postępowania, a w razie potrzeby jego weryfikacja. Jest to też okazja do omówienia własnych problemów w pracy z pacjentami i wzajemnej współpracy personelu. Każdy członek zespołu terapeutycznego jest osobowym źródłem informacji o objawach psychopatologicznych, o zachowaniu pacjenta, o jego potrzebach, postępach w procesie leczenia, kształcenia, socjalizacji. W czasie wchodu następuje wymiana informacji bieżących, istotnych z punku widzenia diagnostyki i postępowania terapeutycznego czy farmakologicznego. Wiedza, doświadczenie i umiejętności pielęgniarki pozwalają na rozpoznanie aktualnych problemów pacjenta i zwerbalizowanie ich w czasie wchodów. Pielęgniarka wnosi wiele informacji o zachowaniu pacjenta, sygnalizuje spostrzegane objawy psychopatologiczne, relacje z innymi pacjentami, personelem i rodziną. W ten sposób włącza się ona w proces szeroko rozumianego procesu leczenia pacjenta. Ma poczucie, że staje się równorzędnym partnerem dla pozostałych członków zespołu terapeutycznego. Łatwość komunikowania się, osobisty szacunek, wzajemne zaufanie są podstawowymi zasadami naszej współpracy. Współpraca opiera się na zasadzie partnerstwa i otwartości. Współpraca zespołu terapeutycznego w czasie wchodu daje wiele korzyści zarówno pacjentom jak i wszystkim członkom zespołu. Umożliwia ujednolicone oddziaływanie psychoterapeutyczne, zapewnia prawidłowy obieg informacji o pacjencie. Różny profil zawodowy członków zespołu terapeutycznego pozwala wzajemnie się konsultować oraz wymieniać wiedzę i doświadczenie.

Powody hospitalizacji oraz kontekst rodzinny pacjentów stacjonarnego psychiatrycznego oddziału młodzieżowegow w roku 1988 oraz 2006.

Kwiecińska Jagoda  Koło Naukowe Psychiatrii CM UJ w Krakowie

Konieczny Ewelina  Koło Naukowe Psychiatrii CM UJ w Krakowie

Matusiak Feliks  Koło Naukowe Psychiatrii CM UJ w Krakowie

Kontekst podjęcia badań: Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat doszło do znacznego wzrostu ilości nastolatków poszukujących pomocy psychiatrycznej oraz korzystających z różnych form leczenia i opieki. Zmianie podlegają też przyczyny konsultacji. Doświadczenia kliniczne wskazują, że ważnym kontekstem problemów emocjonalnych adolescencyjnych pacjentów jest kontekst rodzinny. Wydaje się, iż w coraz większym stopniu dysfunkcje systemu rodzinnego powiązane są z występowaniem zaburzeń psychicznych jak i wzrostem częstości hospitalizacji.

Cel pracy: Określenie profilu zmian rozpoznań i powodów przyjęć pacjentów psychiatrycznych stacjonarnego oddziału młodzieżowego w latach 1989 - 2006 w kontekście sytuacji rodzinnej.

Materiał i metoda: Analiza Historii Chorób pierwszorazowych pacjentów Oddziału Klinicznego Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży CM UJ.

Wieloprofilowość terapii dzieci i młodzieży z zaburzeniami nerwicowymi

Lamparska-Warchalska Aleksandra  Ośrodek Terapii Nerwic dla Dzieci i Młodzieży Orzesze

Gajda-Rumiak Katarzyna  Ośrodek Terapii Nerwic dla Dzieci i Młodzieży Orzesze

Bratek Amelia  Ośrodek Terapii Nerwic dla Dzieci i Młodzieży Orzesze

Cel - uzyskanie poprawy funkcjonowania dziecka po zakończeniu leczenia w Oddziale Kompleksowość - korzyści: - wieloprofilowość podnosi jakość leczenia - ułatwia nawiązanie pozytywnego kontaktu z dzieckiem niezbędnego dla prowadzenia skutecznej terapii - daje większą możliwość znalezienia takiego rodzaju aktywności, z którą dziecko sobie radzi, czego nie postrzega jako sprawdzian - umożliwia kontakt indywidualny z terapeutą ale i z grupą rówieśniczą - zwiększa szansę na trwałą poprawę dzięki wielopłaszczyznowemu oddziaływaniu na pacjenta oraz współpracę ze środowiskiem Pojmowana jako różnorodność form oddziaływania na dziecko, rozdzielonych na: 1. pracę z dzieckiem w grupie 2. pracę indywidualną z dzieckiem 3. współpracę z rodziną 4. sprzyjające warunki nauki w szkole 5. stałe pilnowanie "bezpiecznej atmosfery", szybkie i skuteczne interwencje w trudnych sytuacjach Udział poszczególnych technik jest różny, zależnie od rodzaju zaburzeń, wieku pacjenta, rodzaju pobytu, gotowości dziecka i jego stopnia zaangażowania oraz możliwości współpracy - od terapii zajęciowej, zajęć sportowych, dogoterapii, zabiegów rehabilitacyjnych, do form wymagających większego zaangażowania dziecka, psychoterapii. Początkowo dziecko jako podmiot oddziaływań, potem jako partner oddziaływań, aktywny uczestnik społeczności terapeutycznej. Formy pobytu : 1. Samodzielny pobyt: - akcent na adaptację. Jest ważna pod względem diagnostycznym, daje możliwość obserwowania pacjenta w różnych sytuacjach. - pomoc dziecku w adaptacji oraz w zaangażowanie się w terapię wymaga ścisłego kontaktu z rodziną (wspólnie opracowane interwencje, wzmocnienia). - konieczność równoległej terapii rodziców - warsztaty dla rodziców. Obraz funkcjonowania rodziny bez identyfikowanego pacjenta. 2. Pobyt z opiekunem: - umożliwia uczestnictwo rodzica w terapii, możliwość współpracy i sytuacyjnej psychoedukacji rodzica - grupa dla rodziców - grupa wsparcia - oferta: zajęcia wspólne z rodzicem oraz rozdzielne Integracja oddziaływań oraz łączenie różnych form pracy z pacjentem nerwicowym daje możliwość nie tylko eliminacji objawów chorobowych ale także stymulacji naturalnego rozwoju dziecka w różnych sferach - społecznej, emocjonalnej, poznawczej.

Podejście integrujące - system pracy zespołu Kliniki Psychiatrii Rozwojowej Akademii Medycznej w Gdańsku

Łucka Izabela  Klinika Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego AM w Gdańsku

Cebella Aleksandra, Flisikowska Małgorzata, Dyc Iwona   Klinika Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego AM w Gdańsku

Fryze Monika, Pietraszczyk-Kędziora Bożena, Sumiła Anita, Dziemian Anna,Plata Krystyna, Jandzio Aleksandra   Klinika Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego AM w Gdańsku

Celem prezentacji jest przedstawienie wieloprofesjonalnego systemu terapii i opieki proponowanej pacjentom Oddziału Dziecięco-Młodzieżowego Kliniki Psychiatrii Rozwojowej AM w Gdańsku. W naszej pracy bazujemy na koncepcjach wypływających głównie z nurtu psychoterapii systemowej, humanistycznej oraz poznawczo-behawioralnej. Podejście integrujące wykorzystywane w procesie diagnostyki i leczenia, pozwala nam na lepsze zrozumienie potrzeb pacjenta i dostosowanie propozycji terapii do jego indywidualnych możliwości. Na plakacie zaprezentujemy skład i strukturę zespołu terapeutycznego. W wystąpieniu ustnym - szczegółowo omówimy pracę naszego zespołu, rodzaje i specyfikę oddziaływań leczniczych, wychowawczych i opiekuńczych proponowanych pacjentom i ich rodzinom.

Leczenie zaburzeń psychosomatycznych u młodzieży

Marcenkowsky Igor  Ukrainski Instytut Naukowo-Badawczy Psychiatrii Społecznej i Sądowej

Bikszajewa Jana  Ukrainski Instytut Naukowo-Badawczy Psychiatrii Społecznej i Sądowej

Drużynńska Oleksandra  Ukrainski Instytut Naukowo-Badawczy Psychiatrii Społecznej i Sądowej

In 1998-2003 the complex research of 186 adolescents with functional disturbances of cardiovascular system (FD CVS) and somatoform disorders (SFD). At the first stage the clinical typology of SFD was studied, the role of constitutional-genetic, cerebral-organic and psycho-social factors of etyology and pathogenesis in their appearence and clinical pathoplastic was researched. At the second stage during 16-weeks, 2-phases comparable research the effiency of psychotherapy, cardiotroptherapy and differential psychofarmatherapy in SFD treatment at adolescent with FD CVS was studied. Outcome of research: SFD in adolescent age are non-homogeneous both from etyopatogenetic conceptualization and from the view of the clinical typology. They consist heterogenic group of psychic disorders, which creates continuum from relatively simple by their mental structure of somatoform vegetative disfunctions to polymorph psychopathological formations with different additional symptoms. The complex treatment of SFD on adolescents with FD CVS was developed. The treatment includes etyopathogenic substantiation, sequence, differentiality and dynamics of therapeutical impact. Indications to differential pharmacotherapy with SISR (Sertralin), neurometabolical medications (Instenon), mood stabilizer (Lamotridgin) were scientifically validated. Pharmacotherapy should be applied in case of insufficient efficiency within 8 weeks of a complex psychotherapy or cardiologic treatment.

Ocena rozwoju dzieci i młodzieży z rozpoznaniem ADHD długoterminowo leczonych atomoksetyną: obserwacja 3-letnia.

Michelson Dawid, Allen Albert J., Bangs Mark E., Zhang Shuyu, Ruff Dustin D., Gao Haitao, Moore Rodney J., Rogers Ann K.   Lilly Research Laboratories, Indianapolis, IN, USA

Dębowska Grażyna  Dział Medyczny, Eli Lilly Polska, Warszawa

Feldman Peter D.   Dział Medyczny, Eli Lilly Polska, Warszawa

Cele badania: Analizą objęto dane dotyczące rozwoju dzieci i młodzieży oraz dane dotyczące bezpieczeństwa terapii zgromadzone w zbiorczej bazie danych pacjentów z rozpoznaniem nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi (ADHD), biorących udział w długoterminowych badaniach klinicznych z zastosowaniem atomoksetyny. 

Metody: Bezpieczeństwo oceniano analizując działania niepożądane, łącznie z częstością przerwania leczenia, czynności życiowe, wyniki badań laboratoryjnych i wyniki badań EKG.

Dane dotyczące rozwoju uzyskano z bazy danych zawierającej informacje uzyskane w trwających co najmniej 1 rok sponsorowanych badaniach klinicznych z udziałem pacjentów z ADHD.

Wyniki: Dane dotyczące bezpieczeństwa uzyskano dla 5079 dzieci i młodzieży (6-17 lat) leczonych atomoksetyną, 554 osoby przyjmowały lek przez co najmniej 3 lata. Średnia dawka modalna wynosiła 1,34 mg/kg/dobę. Z powodu działań niepożądanych leczenia musiało przerwać 6,6 % pacjentów. Najczęściej zgłaszane działania niepożądane ustępowały w miarę czasu trwania leczenia. Obserwowano nieznaczne podwyższenie ciśnienia krwi i częstości akcji serca. Nie stwierdzono istotnego klinicznie działania leku na okres repolaryzacji mięśnia sercowego (odstęp QT). Po 9 miesiącach stwierdzono nieco mniejszy od oczekiwanego zgodnie z normami przyrost masy ciała. Po 18 miesiącach masa ciała pacjentów wzrosła do wartości zgodnych z normami, a w 33 miesiącu powróciła do wartości początkowych. Nie stwierdzono niekorzystnego działania leku na rozwój seksualny, ani na uzyskany wynik w skali Wechsler Intelligence Scale-III.

Wyniki: Atomoksetyna wydaje się być lekiem bezpiecznym i dobrze tolerowanym w długoterminowym leczeniu.

Rozpowszechnienie zaburzeń zdrowia psychicznego wśród 15-letniej młodzieży Krakowa - występowanie i współwystępowanie (depresji, zaburzeń jedzenia, używania środków psychiaktywnych)

Modrzejewska Renata  Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży CM UJ Kraków

Cel: Ocena występowania i współwystępowania zaburzeń zdrowia psychicznego wśród młodzieży gimnazjalnej Krakowa. Metoda: Losowaniem dwustopniowym wyłoniono reprezentatywną próbę populacji 15-letnich uczniów krakowskich szkół (N=1182). Zastosowano skalę Becka, Skalę Leytona, EAT26, własny kwestionariusz używek. Wyniki: Objawy depresyjne stwierdzono u 27,4% dziewcząt i 19,2% chłopców (p=0,001). Zaburzenia jedzenia u 15% dziewcząt i 7,6% chłopców (p<0,0005). Lęk OCD u 4,8% dziewcząt i 5,1% chłopców (p=0,788). Przyjmowanie używek deklarowało: alkohol 50% badanych, 22,1% papierosy i 9,7% narkotyki (istotnie statystycznie częściej chłopcy). Struktura przyjmowania używek jest podobna u obu płci. Objawy depresyjne oraz zaburzenia jedzenia istotnie zwiększają ryzyko przyjmowania używek. W przypadku OCD nie stwierdza się takiej zależności w tej grupie wiekowej. Wnioski: Zaburzenia typowe dla okresu dojrzewania: depresja i zaburzenia jedzenia mogą zwiększać ryzyko uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Również współwystępowanie depresji i zaburzeń jedzenia zwiększa ryzyko przyjmowania substancji. Tego rodzaju zależności nie obserwuje się w przypadku swoistych zaburzeń lękowych.

Trening Zastępowania Agresji (ART) w oddziale psychiatrii dzieci i młodzieży - doświadczenia własne.

Pawliczuk Witold  Klinika Psychiatrii Wieku Rozwojowego AM w Warszawie

Poster przedstawia krótki opis metody prof. Arnolda Goldsteina, jaką jest Trening Zastępowania Agresji (Aggression Replacement Training, ART.), metoda nieswoista, przeznaczona do pracy z dziećmi agresywnymi z różnych powodów, ale bez wyraźnych zaburzeń psychicznych. W pracy spróbuję także przedstawić wskazówki do pracy z dziećmi z określonymi zaburzeniami jak też pewne trudności, z jakimi autor spotkał się podczas prowadzenia grup tą metodą na oddziale dziennym psychiatrii dzieci i młodzieży w Klinice Psychiatrii Wieku Rozwojowego AM w Warszawie. Wszelkie analizy oraz wskazówki dotyczące prowadzenia zajęć z dziećmi zawarte na posterze dotyczą pierwszego etapu ART-u, Treningu Kontroli Złości. Powstały one na podstawie doświadczeń własnych i nie mogą być uogólniane na inne grupy terapeutyczne. Wydają się jednak być cenną informacją i wskazówką dla profesjonalistów chcących rozpocząć pracę tą metodą z dziećmi agresywnymi z różnymi diagnozami psychiatrycznymi.