Danuta Hajdukiewicz

Ultima ratio stosowania środków zabezpieczających związanych z umieszczeniem w szpitalu psychiatrycznym         641

Ultima ratio of the applied security measures in placing perpetrators in a psychiatric hospital             641

Streszczenie

Omówiono znaczenie podstawowych artykułów dotyczących środków zabezpieczających związanych z umieszczeniem sprawcy w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. Art. 93 k.k. i art. 94 § 1 k.k. ograniczają wskazania do ich stosowania jedynie do przypadków koniecznych, jako środek ostateczny - ultima ratio.

Art. 93 k.k. odnosi się do sprawców czynów zabronionych związanych z ich chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym lub uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego z przewidywaniem ich powtórzenia, ale tylko wtedy, gdy jest to niezbędne, by zapobiec ponowieniu czynów zabronionych. Przesłankami, które należy brać pod uwagę są: stan psychiczny sprawcy i przewidywanie powtórzenia czynów związanych z tym stanem, natomiast ocena poczytalności i stopień prawdopodobieństwa nie odgrywają istotnej roli. Ma to zapewne związek z tym, że środek przewidziany w art. 96 k.k. ma określony czas trwania (nie może być krótszy niż 3 miesiące ani przekraczać 2 lat), a ponadto może on być stosowany zamiast kary.

Art. 94 § 1 k.k. wymaga bardzo precyzyjnych ocen co do wysokiego prawdopodobieństwa powtórzenia takiego czynu w każdym przypadku niepoczytalnego sprawcy czynu o znacznej społecznej szkodliwości,. Ten środek nie ma określonego czasu trwania, bo zależy od stanu psychicznego osoby, wobec której został zastosowany, zatem uchodzi za bardziej restrykcyjny.

Summary

The meaning of articles on the main security measures concerned with placing the convict in a closed psychiatric unit is studied. Articles 93 & 94 § 1 of the penal code limit their application only as final measures - the ultima ratio.

Art. 93 of the penal code pertains to the perpetrator of illegal actions in connection to their psychiatric illness, mental retardation, alcohol or other related substance addiction, along with a risk of the crime being committed once again, only when it will prevent the person from repeating the crime. The issues that need be considered are the following: psychic state of the perpetrator along with prediction of the risk of him repeating the act, but the liability evaluation and the degree of probability do not play any vital role. This is probably due to the fact that the measure described in art. 96 of the penal code has a limited time span (it cannot be any shorter than 3 months and longer than 2 years) and what is more; it can be applied instead of the punishment.