Andrzej Bembenek
Seasonality of birth in schizophrenia patients. A review of the literature  259
Sezonowość urodzeń pacjentów ze schizofrenią. Przegląd badań  259
Streszczenie:
Schizofrenia jest ważnym społecznym problemem zdrowotnym. W artykule dokonano przeglądu doniesień na temat sezonowość urodzeń pacjentów ze schizofrenią. Po raz pierwszy zjawisko to opisał Tramer w 1929 r. Sezonowość urodzeń osób u których rozwija się schizofrenia polega na występowaniu 5-8% nadwyżki wśród urodzonych w zimowych miesiącach. Prawdziwy rozkwit badań nad zjawiskiem sezonowości urodzeń rozpoczął się w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Torrey i wsp. [4] dokonali przeglądu ponad 250 badań z 29 krajów półkuli północnej i 5 z półkuli południowej na temat związku sezonowości urodzeń z zachorowaniem na schizofrenię. Na półkuli północnej uzyskano zbliżone wyniki określające wzrost ryzyka zachorowania dla urodzonych pomiędzy grudniem a majem od 5% do 8%. Meta-analiza badań z półkuli północnej wskazuje, że efekt sezonowości urodzeń zwiększa się wraz z szerokością geograficzną. Przedstawiono również wyniki badań z innych obszarów geograficznych oraz analizy stałości tego zjawiska na przestrzeni dziesięcioleci. Zaprezentowano ponadto próby wyjaśnienia przyczyn sezonowości urodzeń pacjentów chorujących na schizofrenię.

Summary
Schizophrenia is a major public health problem. The paper presents a review of the literature about seasonality of birth in schizophrenia. Tramer (1929) reported the first study on seasonality of birth in mental disorders. Seasonality of the birth of people who develop schizophrenia refers to a 5-8% excess of births in winter months. However, the peak of research into this phenomenon started in the 1990s. Torrey et al. (1997) reviewed over 250 studies from 29 countries in the Northern Hemisphere and 5 publications by authors from the Southern Hemisphere, concerning the relationship between birth seasonality and the incidence of schizophrenia. The research findings from the Northern Hemisphere were consistent, indicating a 5-8% increase in the risk for mental disorders in individuals born between December and May. Meta-analysis of investigations from the Northern Hemisphere indicates that seasonality of birth increases with geographical width. Results of research from other geographical areas, analysis of stability of this phenomenon during decades and attempts of explanation reasons of seasonality are presented.