Agata Szulc, Beata Galińska, Andrzej Czernikiewicz
Schizofrenia - bliżej do koncepcji neurorozwojowej czy neurodegeneracyjnej?  249
Schizophrenia - neurodevelopmental and neurodegenerative theory revisited.  249
Streszczenie:
Praca przedstawia krytyczny przegląd literatury na temat patogenezy schizofrenii. Aktualnie obowiązująca teoria neurorozowjowa wymaga wielu wyjaśnień, powraca się do elementów teorii neurodegeneracyjnej. Jak dotąd badania potwierdzają wpływ czynników rozwojowych na patogenezę schizofrenii. Nie wiadomo jednak w dalszym ciągu w jaki sposób stosunkowo subtelne uszkodzenie we wczesnym dzieciństwie przekształca się w tak ciężkie zaburzenie myśli i emocji, jakim jest schizofrenia. Brak jest również jednoznacznych dowodów na istnienie neurodegeneracji. W badaniach neuroobrazowych stwierdza się progresję zmian, ale jednocześnie nie obserwuje się postępujących zaburzeń funkcji poznawczych. Prawdopodobnie mamy do czynienia z interakcją późnego zaburzenia rozwojowego z wczesnym uszkodzeniem mózgu, co powoduje zmiany w jego strukturze, a następnie zaburzenia neuropsychologiczne i objawy kliniczne schizofrenii.

Summary
The paper presents a critical review regarding the pathogenesis of schizophrenia. The neurodevelopmental theory which is now mostly recognized, needs some explanations, some elements of neurodegenerative theory are revisited. The developmental factors are confirmed as important in the pathogenesis of schizophrenia, but still it is unclear, how relatively subtle early damage causes so heavy thinking and emotions distortion like schizophrenia. There is also lack of evidence for neurodegeneration. Neuroimaging studies show the evidence for progression of brain abnormalities but at the same time there is no progression in neurocognitive disorders. Most likely late developmental disorders interfere with early brain damage, which leads to neurocognitive disorder and clinical symptoms of schizophrenia.