Tomasz Pawełczyk, Agnieszka Pawełczyk, Jolanta Białkowska, Maciej Jabłkowski, Dominik Strzelecki, Daniela Dworniak, Jolanta Rabe-Jabłońska
Zaburzenia procesów poznawczych obserwowane u pacjentów z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C w trakcie terapii pegylowanym interferonem alfa i rybawiryną 925-941
Cognitive disturbances observed in chronic hepatitis C patients during pegylated interferon alpha and ribavirin therapy 925-941
Streszczenie
W trakcie leczenia peg-interferonem alfa i rybawiryną (peg-IFNα/RBW) pacjenci z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C (pzw C) często skarżą się na drażliwość, zaburzenia koncentracji i pamięci, które mogą wskazywać na upośledzenie funkcji poznawczych. Cel: Celem niniejszej pracy była ocena sprawności wybranych funkcji poznawczych u pacjentów z pzw C w czasie leczenia peg-IFNα/RBW. Metoda: Do badania zakwalifikowano 47 pacjentów z pzw C, których podzielono na dwie grupy: badaną (B) i kontrolną (K). Pacjenci z gr. B (n = 26) byli następnie leczeni peg-IFNα/RBW. Grupa K (n = 21) - pacjenci oczekujący na leczenie - byli poddani obserwacji. Stosowano peg-IFNα2a albo 2b i rybawirynę w dawkach zalecanych przez producentów. W obu grupach oceniano sprawność procesów uwagi (Test Badania Uwagi d2), procesów pamięciowych (Test Piętnastu Słów Reya), zdolności wzrokowo-przestrzennych (Test Organizacji Wzrokowo-Przestrzennej Hoopera) przed rozpoczęciem badania (t = 0) i po 12 tygodniach terapii (B) lub obserwacji (K) (t = 1). Wyniki: W grupie leczonej peg-IFNα/RBW obserwowano w t = 1 istotne pogorszenie sprawności wszystkich ocenianych funkcji poznawczych. Podobnych zmian nie obserwowano w grupie kontrolnej chorych na pzw C. Dla większości składowych wykonywanych testów nie obserwowano istotnego związku pogorszenia sprawności wybranych funkcji poznawczych z obecnością organicznych epizodów depresyjnych klasyfikowanych za pomocą ICD-10. Wnioski: Uzyskane wyniki wskazują, że leczenie peg-IFNα/RBW wiąże się z rozwojem u znacznego odsetka pacjentów zaburzeń procesów uwagi, pamięci i zdolności wzrokowo-przestrzennych. Obserwowane podczas leczenia peg-IFNα/RBW zaburzenia depresyjne i upośledzenie sprawności wybranych funkcji poznawczych mogą świadczyć o wpływie IFNα na grzbietowo-boczną okolicę przedczołową, grzbietowo-przednią część zakrętu obręczy związane z procesami uwagi, hipokamp biorący udział w procesach pamięciowych i ciemieniowo-potyliczne okolice korowe związane z funkcjami wzrokowo-przestrzennymi.
Opisane zmiany funkcji poznawczych mogą upośledzać zdolność kierowania pojazdami mechanicznymi i obsługi urządzeń pozostających w ruchu, o czym leczeni powinni być informowani.
Summary
Chronic hepatitis C (CHC) patients treated with peg-interferon alpha and ribavirin (peg-IFN α/RBV) complain of irritability, attention and memory disturbances which may indicate cognitive impairment associated with treatment.
Aim. Assessment of the probable connection between peg-IFNα/RBV treatment and the development of cognitive disturbances in CHC patients.
Method. 47 CHC patients were divided into two groups: experimental (n=26) and control (n=21). The experimental group patients were given peg-IFNα2a (n=18) or peg-IFNα2b (n=8) plus RBV in standard doses as recommended by the manufacturers. Control group patients did not receive the above treatment. Both groups underwent a neuropsychological examination consisting of R. Brickenkamp d2 test, Auditory Verbal Learning Test and Hooper Visual Organization Test at the beginning (t=0) and after 12 weeks of treatment or observation (t=1).
Results. The experimental group patients showed significant deterioration in all the measured cognitive functions in t=1 comparing to t=0. Cognitive decline was not seen in the control group. The observed cognitive performance changes could not be correlated sufficiently enough with the presence of organic affective disorders diagnosed according to ICD-10 criteria.
Conclusions. The findings suggest that peg-IFNα/RBV therapy of CHC patients is connected with the deterioration in cognitive functioning including attention, auditory verbal memory and visuo-spatial skills. These changes may be the effect of peg-IFNα-induced neurotransmission abnormalities in the dorso-lateral prefrontal cortex, anterior cingulate cortex, hippocampus and parieto-orbital cortical regions and can impair patients' ability to drive a motor vehicle, operate machinery, or their engagement in hazardous activities requiring at tention and coordination. Medical professionals should thoroughly inform patients about the possibility of cognitive decline associated with peg-IFNα/RBV therapy. |