Stanisław Pużyński Choroba psychiczna - problemy z definicją oraz miejscem w diagnostyce i regulacjach prawnych 299-308 Metal illness - problems with definition, diagnosis and legal regulations 299-308 Streszczenie Analiza piśmiennictwa oraz wydarzeń w psychiatrii na przestrzeni minionych wieków wskazuje, że termin diagnostyczny "choroba psychiczna", chociaż odegrał pozytywną rolę w rozwoju wiedzy o zaburzeniach psychicznych i pozycji psychiatrii jako działu medycyny klinicznej - w miarę upływu czasu stał się pojęciem anachronicznym. Ponieważ jego treść ani granice nigdy nie były w sposób poprawny określone, zaczął służyć do maskowania niewiedzy o przyczynach zaburzeń psychicznych. Bywał nadużywany do celów niezgodnych z jego pierwotnym przeznaczeniem, wykorzystywany do "etykietowania" osób, których zachowanie nie mieściło się w akceptowanych dla danej społeczności konwencjach, niekiedy przyczyniał się do społecznego wykluczania tych osób. Okoliczności te stały się przyczyną zrezygnowania z terminu "choroba psychiczna" we współczesnych systemach diagnostyczno-klasyfikacyjnych zaburzeń psychicznych (DSM-IV, ICD-10). Utrzymywanie określenia "choroba psychiczna" i jego pochodnych: "chory psychicznie", "osoba chora psychicznie" w polskim prawodawstwie jest anachronizmem, który może być przyczyna poważnych nieporozumień oraz nadużyć. Autor sądzi, że terminy te powinny zniknąć z polskiego prawodawstwa, w tym z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Należy je zastąpić określeniami adekwatnymi do celów regulacji prawnych, ale również zgodnymi ze współczesną terminologią psychiatryczną.
Summary The analysis of literature and events in psychiatry in the course of past centurie show that the term mental illness even though it had played a positive role in the development of knowledge of psychic disorders and the place of psychiatry as part of clinical medicine has become an anachronic term in time. Because its content and form were never precisely defined, it began to serve as a means of hiding the lack of knowledge of the causes of mental disorders It was abused against its initial aim, e.g. used to 'label' persons whose behaviour did not fit socially accepted conventions. At times it caused a permanent exclusion of those persons. These circumstances were a means of giving up on the term mental illness in the modern diagnostic-classification systems of psychic disorders. (DSM-IV, ICD-10). Retaining of the term mental illness, and its derivatives menatlly ill, a mentally ill person are anchronisms in the Polish legislation, which can be a cause of serious misunderstandings and abuse. The author believes that these terms should disappear from the Polish legislation and the mental health act. They should be replaced by terms adequate for legal regulations but also be compliant with modern psychiatric terminology.
|