Anna Grzywacz, Jolanta Kucharska-Mazur, Jerzy Samochowiec

Badanie związku polimorfizmu VNTR genu receptora dopaminy DRD4 egzonu 3 z zespołem zależności alkoholowej (ZZA)        453-461

Association studies of dopamine D4 receptor gene exon 3 in patients with alcohol dependence             453-461

Streszczenie

Celem badań było ocena roli polimorfizmu w egzonie 3 (48 pz VNTR) genu receptora dopaminergicznego DRD4 w patogenezie uzależnienia od alkoholu (zza). W badaniu asocjacyjnym przebadano ten polimorfizm w całej grupie pacjentów z zza (n = 122) i wydzielonych homogennych podgrupach: 1) z wczesnym wiekiem utraty kontroli picia (AOO ≤ 26 rok życia) n = 65; 2) ze współwystępującą osobowością dyssocjalną F 60.2 (n = 38), 3) z alkoholowym zespołem abstynencyjnym powikłanym drgawkami lub/i majaczeniem drżennym (n = 41). Grupę kontrolną stanowili zdrowi ochotnicy, u których wykluczono zaburzenia psychiczne z osi 1 ICD-10, dobrani wg płci i wieku (n=399).

Metoda: Dane o uzależnieniu zbierano za pomocą ustrukturyzowanego kwestionariusza - polska wersja SSAGA (Semi-Structured Assessment for the Genetics of Alcoholism). Polimorfizm DRD4 oceniano metodą PCR.

Wyniki: Stwierdzono znamiennie częstsze częstości występowania krótkich powtórzeń (2-5 VNTR) wariantu genu DRD4 w homogennej podgrupie pacjentów z zespołami abstynencyjnymi powikłanymi drgawkami lub/i majaczeniem drżennym w porównaniu do grupy kontrolnej (p=0,043). Obserwowano również trend statystyczny do częstszego występowania krótkich alleli w homogennej podgrupie z wczesnym wiekiem utraty kontroli picia (p=0,063).

Wnioski: Uzyskane wyniki wskazują, iż dziedziczenie krótkich wariantów alleli genu DRD4 może odgrywać rolę w patogenezie uzależnienia od alkoholu.

Summary

Aim. The aim of this study was to evaluate the role of dopamine D4 receptor (DRD4) exon 3 polymorphisms (48 bp VNTR) in the pathogenesis of alcoholism. This polymorphism was investigated in the association study in a whole group of alcoholics (n=122) and in homogenous overlapping subgroups: 1) with early age of onset of alcoholism (AOO≤26 years) (n=65) and 2) with a co-occurrence of dissocial personality disorder (n=38), and 3) in patients with a history of delirium tremens and/or alcohol seizures (n=41). The control group consisted of healthy volunteers, gender and age matched, with excluded psychiatric disorders (n=399).

Method. The history of alcoholism was investigated using SSAGA (Semi-Structured Assessment for the Genetics of Alcoholism - Polish version). The DRD4 receptor exon 3 polymorphism was determined using PCR.

Results. We found significant differences in the short alleles (2-5 VNTR) frequencies between controls and patients with a history of delirium tremens and/or alcohol seizures (p=0.043). A trend was also observed in the higher frequency of short alleles amongst individuals with an early age of onset of alcoholism (p=0.063).

Conclusion. The results of this study suggest that inherited short variants of DRD4 alleles may play role in pathogenesis of alcohol dependence.