Dominika Dudek, Marcin Siwek, Joanna Borowiecka-Kluza

Analiza cech dwubiegunowości u pacjentów z depresją lekooporną w porównaniu z pacjentami z remisją obecnego epizodu depresji. Badanie pilotażowe             283-294

The analysis of bipolar spectrum features in drug resistant unipolar depression patients as compared to depressive patients who responded to standard antidepressant treatment. A pilot study             283-294

Summary

Aim. This is a pilot study of the multicenter TRES-DEP (Treatment Depression) Project. Its' aim was the detection and analysis of bipolar spectrum features in drug resistant unipolar depression patients in comparison to depressive patients who responded to standard antidepressant treatment and remitted. Sociodemographic and clinical parameters of the patients were also described.

Method. 50 drug-resistant (group 1) and 50 non-drug resistant (group 2) 18-65 year old patients, fulfilling ICD-10 criteria for depressive episode or recurrent depressive disorder were included in the study. The main exclusion criteria were: >18 scores in the 17-item Hamilton Depression Rating Scale, treatment with mood stabilizers, the diagnosis of substance misuse, dementia, severe neurological or other somatic disease. The presence of bipolar spectrum was detected by Mood Disorder Questionnaire (MDQ) and Hypomania Checklist Scale (HCL).

Results. There was statistically significant more patients fulfilling MDQ or HCL bipolar spectrum criteria in group 1 than in group 2 (44% vs. 12%, p<0.001 and 62%% vs. 34%, p<0.005 respectively,). Significantly more drug resistant patients comparing to non-refractory patients, considered their last remission as partial (88% vs. 52%, p=0.001). Non-refractory patients had a history of fewer depressive episodes (5.1±3.8 vs. 8.5±5.0; p=0.001) and reported a longer time from the last hospitalization (41.9±71.1 vs. 14.8±26.5 months, p<0.005). Significantly more patients from group 1 reported a family history mental disorders, especially of alcoholism.

Conclusion. The results of the study suggest that misdiagnosed and inadequately treated bipolarity may be one of the main reasons of non-response in the treatment of depression.

Streszczenie

Cele: Badanie pilotażowe projektu wieloośrodkowego TRES-DEP. Głównym celem badania była analiza cech dwubiegunowości w grupie pacjentów z depresją lekooporną (grupa 1) w porównaniu z grupą pacjentów, u których nastąpiła remisja aktualnego epizodu depresji (grupa 2). Celem dodatkowym była charakterystyka kliniczna i demograficzna pacjentów z depresją lekooporną.

Metoda: Do badania włączono łącznie 100 pacjentów spełniających kryteria ICD 10 epizodu depresji lub depresji nawracającej (F32, F33): po 50 pacjentów w grupie 1 i 2. Z pacjentami przeprowadzano wywiad za pomocą kwestionariusza socjodemograficznego i klinicznego. Podstawowymi kryteriami niewłączania były: nasilenie depresji przekraczające 18 punktów w 17-punktowej Skali Depresji Hamiltona, otrzymywanie przez pacjenta leków normotymicznych, otępienie, nadużywanie substancji, poważne schorzenia neurologiczne lub somatyczne Cechy dwubiegunowości badano za pomocą Kwestionariusza Zaburzeń Nastroju Hirschfelda (KZN) i Skalą do oceny hipomanii Angsta (HCL).

Wyniki: W grupie 1 istotnie więcej pacjentów spełniało kryteria dwubiegunowości w KZN (44% vs 12%, p<0,001) i HCL (62%vs34%, p<0.005). Pacjenci z grupy 1 w porównaniu do grupy 2 podawali w wywiadzie istotnie statystycznie większą ilość rzutów choroby (8,5±5,0vs5,1±3,8, p=0,001), krótszy czas od ostatniej hospitalizacji (14,8±26,5 vs 41,9±71.1 miesięcy, p<0,005), a ostatnią remisję częściej oceniali jako niepełną (88% vs 52%, p=0,001). Także w grupie 1 więcej osób podawało w wywiadzie obciążenie rodzinne zaburzeniami psychicznymi, szczególnie uzależnieniem od alkoholu.

Wnioski: Wyniki badania pilotażowego sugerują, że jedną z przyczyn niepowodzenia terapii depresji może być nierozpoznana klinicznie choroba dwubiegunowa.