Jerzy Samochowiec, Jolanta Kucharska-Mazur, Anna Hajduk, Bartosz Wojciechowski, Agnieszka Samochowiec
Profil osobowości pacjentów z zaburzeniami lękowymi oceniony Inwentarzem Temperamentu i Charakteru Cloningera (TCI) oraz Inwentarzem Osobowości R.B.Cattella  527
Personality profile of patients with anxiety disorder, as studied with the 16PF Cattell's questionnaire and Cloninger' TCI  527
Streszczenie
Cel pracy: Celem pracy jest ocena wymiarów osobowości u pacjentów z zaburzeniami lękowymi. Metoda: Osobowość oceniono u 103 pacjentów z różnymi rozpoznaniami zaburzeń lękowych wg ICD 10 (79 kobiet, 24 mężczyzn, średnia wieku 38±12) i u 183 zdrowych ochotników, bez zaburzeń lękowych (117 kobiet, 66 mężczyzn, średnia wieku 35±14). Do oceny osobowości użyto 16-czynnikowego Kwestionariusza Cattella i Inwentarza Temperamentu i Charakteru Cloningera (TCI). Do oceny lęku użyto Inwentarza Spielbergera (STAI), a do oceny depresyjności - Kwestionariusza Samooceny Depresji Becka. Wyniki: Poziomy lęku i depresyjności były wyższe w grupie pacjentów. Pacjenci z zaburzeniami lękowymi uzyskiwali istotnie statystycznie wyższe wyniki w czynnikach O, Q4, a istotnie statystycznie niższe w czynnikach: C, E, F, H, Q3 Kwestionariusza Cattella, przekraczające standardowe normy populacyjne. Osobowość pacjentów z zaburzeniami lękowymi od osobowości zdrowych ochotników różnicowały następujące skale TCI: znamiennie wyższe wartości w skali i wszystkich podskalach HA (unikanie przykrości), podskali RD1 (sentymentalność), niższe wartości skali NS (poszukiwania nowości) u kobiet oraz podskali NS1 (zapotrzebowania na stymulację), RD3 (skłonność do wchodzenia w kontakty społeczne), P (wytrwałość) - u obu płci, niższe wartości skal i podskal SD (samoukierunkowanie) i C (kooperatywność), oprócz C4 (współczucie) i C5(altruizm). Wniosek: Oba kwestionariusze podobnie opisują osobowość pacjentów z zaburzeniami lękowymi i mogą być pomocne w diagnozie oraz rokowaniu terapii.
Summary:
The aim of the present study is a characterisation of personality dimensions of patients with anxiety disorder. Method: personality of the 103 patients with different mixed ICD10 diagnosis of anxiety disorders (79 females, 24 males, mean age: 38 ± 12 years) were investigated and compared to 183 healthy controls (117 females, 66 males, mean age:  35 ± 14) using 16 PF Cattell's Questionaire and Cloninger's TCI. Spielbergers Trait and State  Anxiety Inventory and Self-evaluation Beck's Depression Scale was employed. Results: Levels of anxiety and depression  were significantly higher in patients. It was found that patients with anxiety disorders scored in Cattell's following factors higher: O, Q4 and lower in: C, E, F, H, Q3 when compared to population standard norms. Following TCI scales differentiated the personality of patients when compare to the controls: A significant increase of all HA subscales, decrease of NS in females and NS1 in both female and males patients, increase RD1 and decrease RD3 in patients, decrease P, SD,C (exept C4 and C5 subscales) were observed. Conclusion: Both TCI and 16 PF describe similar traits in anxiety patients personality, and are helpful in the diagnosis and the prognosis of therapy.