Związki pomiędzy zespołem lęku napadowego i depresją a mechanizmami obronnymi, koherencją i funkcjonowaniem rodzinnym u pacjentów z rozpoznaniem ciężkiej POChP 731-748

Links between panic disorder, depression, defence mechanisms, coherence and family functioning in patients suffering from severe COPD 731-748

Streszczenie

Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POCHP) jest przewlekłym i postępującym schorzeniem płuc, charakteryzującym się stopniowym zwężaniem dróg oddechowych. Należy do głównych powodów śmiertelności i niesprawności w populacji osób starszych. Współistniejące problemy psychiatryczne i psychologiczne (depresja i lęk, zwłaszcza zespół lęku napadowego) często odgrywają znaczną rolę w jej obrazie klinicznym. Wpływają one na znacznie obniżenie jakości życia pacjentów z rozpoznaniem POCHP, choć rzadko są uwzględniane w leczeniu tej choroby.

Cel badania: zbadanie częstości występowania zaburzeń lękowych (zwłaszcza zespołu lęku napadowego) i depresji w grupie pacjentów z rozpoznaniem POCHP. Drugim celem było znalezienie związków pomiędzy czynnikami psychologicznymi (mechanizmami obronnymi osobowości, koherencją i funkcjonowaniem rodzinnym) a objawami psychiatrycznymi.

Metody: zbadano 45 pacjentów z rozpoznaniem ciężkiej POCHP (według klasyfikacji GOLD) w trakcie ich leczenia szpitalnego w Klinice Pulmonologii II Katedry Chorób Wewnętrznych CM UJ w Krakowie. Znajdowało się pośród nich 19 kobiet (42%) i 26 mężczyzn (58%). Średni wiek w badanej grupie wynosił 64.56 lat (SD = 10.64) a średnia długość choroby 10.53 lata (SD = 10.18). Do badań użyto następujących narzędzi: Mini International Neuropsychiatric Interview, wersja polska 5.0.0, Skalę Paniki i Agorafobii, Inwentarz Depresji Becka, Kwestionariusz Funkcjonowania Rodziny, Kwestionariusz Orientacji Życiowej (SOC-29), Kwestionariusz Mechanizmów Obronnych (DSQ-40) i Ankietę Życiorysową.

Wyniki: badanie wykazało, że 44% grupy pacjentów z rozpoznaniem ciężkiej POCHP cierpiało z powodu zespołu lęku napadowego i 40% z powodu depresji. Występowanie objawów depresyjnych wiązało się z głębszymi objawami lękowymi. Nasilenie wszystkich objawów psychiatrycznych było związane z występowaniem różnorodnych trudności psychologicznych.

Wnioski: jest bardzo prawdopodobne, że stwierdzone objawy psychiatryczne i trudności psychologiczne mają wpływ na jakość życia, ogólne radzenie sobie w życiu i wyniki leczenia internistycznego pacjentów z POCHP.

Summary

Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is a slowly progressive lung disorder characterised by airflow obstruction. It is one of the major causes of morbidity, disability and mortality in the older population. Comorbid psychiatric and psychological impairments (depression and anxiety, most often panic disorder) are common in COPD. They impair the quality of life in COPD severely and are often not fully explored in the clinical management of COPD patients.

Aim. The aim of our study was to assess the prevalence of anxiety (especially panic disorder) and depression among patients with COPD. A secondary objective was to find out a correlation between the psychological aspects (defence style, sense of coherence and family functioning) and psychiatric symptoms.

Methods. The authors examined 45 patients suffering from severe COPD (according to GOLD classification) during their present hospitalisation. There were 19 women (42%) and 26 men (58%). The average age was M=64.56 years (SD=10.64), and the average duration of illness was M=10.53 years (SD=10.18). Mini International Neuropsychiatric Interview, Polish version 5.0.0, Panic and Agoraphobia Scale, Beck's Depression Inventory, Family Functioning Questionnaire (KOR), Sense of Coherence Scale (SOC-29), Defence Style Questionnaire (DSQ-40) and Life Inventory were used.

Results. The study revealed that 44.4% of the group with severe COPD were patients who suffered also from panic disorder and 40% from depression. Depression was linked with more severe panic symptoms. All psychiatric symptoms were associated with a psychological problems.