Andrzej Bembenek

Analiza sezonowości urodzeń pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii w Polsce z zastosowaniem dekompozycji sezonowej   219

Analysis of the seasonality of birth effect in schizophrenic patients in Poland with the application of the seasonal decomposition method   219

Streszczenie:

Wprowadzenie: Zjawisko sezonowości urodzeń pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii jest jednym z najbardziej powtarzalnych zjawisk w badaniach epidemiologicznych nad tą chorobą. W artykule dokonano przeglądu wyników i zwrócono szczególną uwagę na rozwój metod badań tego zjawiska.

 Cel: Celem badania była analiza zjawiska sezonowości urodzeń pacjentów chorych na schizofrenię w populacji polskiej przy zastosowaniu nowoczesnych metod dekompozycji sezonowej.

 Metoda:W badaniu wykorzystano daty urodzenia 13.668 pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii wg ICD-10, wypisywanych ze wszystkich szpitali psychiatrycznych w Polsce, w latach 1997 - 2000. Jako grupy referencyjnej użyto dane o urodzeniach żywych w populacji ogólnej publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. W latach 1964 - 1976 urodziło się w Polsce 7 432 803 osób.

 Postarano się o zminimalizowania efektu zapadalności związanej z wiekiem (age-incidence effect) W celu wyeliminowania sezonowej zmienności wynikającej z wahań ilości urodzeń w populacji ogólnej utworzono wskaźnik urodzeń pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii na 10 tys. urodzeń żywych w populacji ogólnej. Utworzono szereg czasowy składający się ze 156 comiesięcznych obserwacji, czyli 13 lat. Dane analizowano za pomocą metody Census II wariant X11 - jednej z nowoczesnych metod analizy szeregów czasowych i dekompozycji sezonowej.

 Wyniki: Uzyskane wyniki potwierdzają występowanie 5% - 8 % nadwyżki urodzeń pacjentów ze schizofrenią w grudniu i styczniu.

Summary:

Introduction: Seasonality of the birth of patients diagnosed with schizophrenia is one of the most repetitive phenomena in epidemiological studies on this illness. The paper presents a review of the literature, with an emphasis on the research findings and development of methods used to investigate the phenomenon.

Aim: The aim of the study was to analyze the phenomenon of birth seasonality in schizophrenic patients in the Polish population, using new methods of the seasonal decomposition analysis.

Methods: The study utilized birth dates of 13,668 patients diagnosed with schizophrenia according to the ICD-10 criteria, and discharged from all psychiatric hospitals in Poland in the years 1997-2000. The data on live births in the general population as published by the Main Statistical Office served as the reference group. 7,432,803 people were born in Poland in the years 1964-1976.

Efforts were made to minimize the age-related incidence effect. In order to eliminate seasonal variations resulting from deviations in the number of births in the general population, an indicator of the number of births of patients diagnosed with schizophrenia per 10 thousand live births in the general population was created. A time series of 156 monthly observations covering the period of 13 years was produced. The data were analyzed using the Census II X-11 method, one of the most recent methods to analyze time series and seasonal decomposition.

Results: The results confirm a 5-8% birth excess for schizophrenia in December and January.