Dawid Wiener, Janusz Rybakowski

Streszczenie:

Poznanie społeczne, czyli zdolność do odbioru istotnych społecznie informacji i adekwatnego do nich zachowania jednostki, związane jest z przetwarzaniem informacji niesionych przez istotne społecznie bodźce. W ostatnim okresie stanowi ono przedmiot intensywnych badań w psychologii, neurobiologii oraz w psychiatrii. Procesy zaangażowane w poznanie społeczne to: percepcja emocji, kontakt wzrokowy, reakcja na prozodię, czy podejmowanie decyzji w sytuacjach społecznych. Szczególnie rolę w tym zakresie pełnią mechanizmy działania umysłu, przez które rozumie się zdolność do interpretowania zachowań ludzi w oparciu o przypisywanie innym osobom określonych stanów psychicznych. Zagadnieniem tym zajmuje się tzw. Teoria Mechanizmów Umysłu (TMU). Niniejsza praca jest przeglądem zagadnień związanych z zaburzeniami poznania społecznego u chorych na schizofrenię. Omówiono deficyty percepcji emocji twarzy oraz zaburzenia TMU w schizofrenii, ze szczególnym uwzględnieniem ich ewentualnej roli jako endofenotypów podatności zachorowania na schizofrenię. Zaprezentowane zostały także wzajemne relacje pomiędzy poznaniem społecznym a podstawowymi procesami neuro-kognitywnymi, jak również wpływ na poznanie społeczne różnych metod leczenia schizofrenii.

Summary:

Social cognition is an ability to perceive socially relevant stimuli and to behave accordingly. It is connected with the processing of information brought about by significant social stimuli. Recently, social cognition is a topic of intensive research in psychology, neurosciences and psychiatry. Processes involved in social cognition include: perception of emotion, input of eye contact, reaction to voice prosody or decision-making in social situations. A particular role is played by the mentalizing capabilities (mind-reading) i.e. ability to interpret behaviour of others by attributing them certain mental states. Such an ability is often conceptualized as the Theory of Mind (ToM). This paper is a review of issues connected with disturbances of social cognition in patients with schizophrenia. Deficits in perceptions of face emotion and disturbances of Theory of Mind function in schizophrenia were discussed with special regard to their potential role as endophenotypes of vulnerability to schizophrenia. Also, relations between social cognition and basic neurocognitive processes were presented, as well as the effect on social cognition of different methods of schizophrenia treatment.