Jacek Wciórka, Katarzyna Krasuska, Ewa Schaeffer, Justyna Waszkiewicz, Piotr Świtaj, Anna Chrostek, Andrzej Bembenek
Ocena przydatności skali GEOPTE - skali samooceny poznania społecznego dla chorych na schizofrenię 633-649
Usefulness of the GEOPTE scale - self-rating scale of social cognition for persons suffering from schizophrenia 633-649
Streszczenie
Cel. Oceniano wartość psychometryczną skali GEOPTE, zaadaptowanego do warunków polskich narzędzia samooceny poznania społecznego u chorych na psychozy schizofreniczne.
Metoda. Pięćdziesięciu chorych na schizofrenię rozpoznaną wg kryteriów ICD-10 zbadano za pomocą ocenianej skali. W celu oceny użyteczności analizowano: rzetelność (spójność wewnętrzną), trafność treściową, teoretyczną i diagnostyczną - w odniesieniu do narzędzi oceny stanu psychicznego (CGI, PANSS), funkcjonowania społecznego (GAF, SOFAS) i dwóch testów poznawczych (WCST, N-wspak), oraz praktyczność skali w tym zastosowaniu - na podstawie obserwacji reakcji chorych na zadanie wypełniania skali.
Wyniki. Wyniki wskazują na zadowalającą rzetelność (? Cronbacha = 0,84) i praktyczność narzędzia. Opisowe właściwości pozycji skali oraz jej struktura czynnikowa (dwie składowe interpretowane jako: podstawowe procesy poznawcze i poznanie społeczne) przypominały wyniki uzyskane przez autorów skali w oryginalnym badaniu, co dowodzi jej trafności treściowej i w pewnym stopniu - teoretycznej (czynnikowej). Natomiast trafność kryterialna okazała się niepewna. Poza słabą korelacją wymiaru poznania społecznego GEOPTE z funkcjonowaniem społecznym i zawodowym (wg SOFAS), nie stwierdzono żadnych innych, istotnych korelacji z narzędziami wykorzystanymi jako kryterium trafności diagnostycznej.
Wnioski. Polska wersja skali GEOPTE jest, jak się wydaje, narzędziem o zadowalającej rzetelności i praktyczności. Sprawa jego trafności pozostaje niepewna i otwarta do dalszych badań.
Summary
Aim. To analyse psychometric value of the Polish version of the GEOPTE Scale, a self-rating scale measuring social cognition among persons suffering from schizophrenic psychoses.
Method. Fifty patients with diagnosis of schizophrenia according to ICD-10 criteria were assessed by the scale under study. Analysis of its usefulness included: reliability (as internal consistency), validity - as content, construct, and diagnostic validity in relation to selected measures of mental state (CGI scale, PANSS), social (GAF scale, SOFAS), and cognitive functioning (WCST and N-back test), and feasibility of the scale - according to observed patients' coping with the task.
Results. The scale revealed good reliability (Cronbach's alpha=0.84) and observed feasibility. Descriptive characteristics of the scale's items an its principal component structure (two components interpreted as basic cognitive processes and social cognition) resembled findings of the Spanish Authors in the original study. It may be considered as proof of content and, to some extent, construct (factorial) validity of the scale. Criterion validity seems to be less certain. With exception of a weak correlation of the GEOPTE scale with social and occupational functioning (measured by SOFAS), no significant correlation were detected with other diagnostic validators applied in the study.
Conclusions. Polish version of the GEOPTE scale seems to have satisfactory reliability and feasibility. Its validity remains uncertain and open for further study. |
