Grzegorz Mączka, Bartosz Grabski, Józef Krzysztof Gierowski, Dominika Dudek
Psychoedukacja grupowa w kompleksowym leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej - doświadczenia krakowskie 89-100
Group psychoeducation in the complex treatment of bipolar disorder - Cracow experiences 89-100
Streszczenie
Cel badań: Opisanie doświadczeń własnych z prowadzonego przez nasz zespół programu ustrukturowanej psychoedukacji grupowej dla pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD) Pt. "Oswajanie choroby afektywnej dwubiegunowej".
Metoda: Program bazuje częściowo na doświadczeniach Barcelońskiego Programu Psychoedukacji i stanowi naszą propozycję krótkiej i łatwej do zastosowania psychoedukacji grupowej. Składa się z ośmiu półtoragodzinnych spotkań prowadzonych przez psychiatrę i psychologa - psychoterapeutów poznawczo - behawioralnych. Program ukończyły dotychczas dwie grupy uczestników. Przedstawiamy nasze wnioski i obserwacje jakościowe.
Wyniki: Uczestnicy dostrzegli obecną w programie zmianę w filozofii podejścia do leczenia ChAD (dostępność informacji, partnerskie relacje z lekarzem, docenienie wagi psychologicznych aspektów ChAD). Wzięli udział w psychoedukacji z entuzjazmem i zainteresowaniem. Padło wiele pytań dotyczących różnych aspektów choroby, szczególnie w kwestii farmakoterapii, dziedziczności oraz zagadnień prawnych związanych z chorowaniem. Uczestnicy ocenili ilość spotkań jako optymalną, niektórzy nalegali jednak na poświęcenie dodatkowego spotkania interaktywnej dyskusji na temat stosowanych w ChAD leków. Program ujawnił wiele istotnych kwestii związanych z postawą pacjentów wobec choroby jak np.: powszechna obecność dysfunkcjonalnych przekonań na jej temat; nieświadomość znaczenia badania poziomu stężenia leku w surowicy krwi; niedostateczna wiedza na temat hipomanii lub nawet - w kilku przypadkach - nieznajomość takiego terminu. Pacjenci docenili też poczucie, że psychoedukacja pomogła im ograniczyć poczucie winy, naznaczenia i bycia innym czy gorszym.
Wnioski: Nasze doświadczenia wspierają twierdzenie mówiące że psychoedukacja jest kluczowym elementem kompleksowego leczenia ChAD. Zdecydowanie spełnia potrzebę pacjentów by być poinformowanym, może też pomóc przeformułować przekonania na temat choroby i jej leczenia. Potrzebne są dalsze badania skuteczności i mechanizmów działania oddziaływań psychoedukacyjnych.
Summary
Aim. To share our experience in introducing an original, structured group psychoeducational programme entitled "Familiarizing bipolar disorder" into the integrated complex treatment of bipolar disorder (BP).
Method. The programme is partially based on the Barcelona Bipolar Disorders Program format and represents our proposal of a short, easily applied group psychoeducation. It consists of 8 meetings, conducted by a psychiatrist and a psychologist who are both trained in cognitive-behavioural therapy. Two groups of patients accomplished the programme so far. We would like to present our conclusions and qualitative observations.
Results. The patients noticed a change in a philosophical view on the bipolar disorder treatment (access to information, partnership between a doctor and a patient, appreciation of psychological aspects of bipolar illness), which is embodied by the psychoeducational approach. They welcomed our programme with enthusiasm and interest. Many questions were asked about different aspects of bipolar disorder, especially concerning pharmacotherapy, genetic and legal issues. Our participants assessed the number of sessions as optimal, but some of them insisted on devoting one more meeting to interactively discuss pharmacotherapy of BP. The programme revealed many other relevant issues concerning patients' attitudes toward bipolar disorder like: common presence of dysfunctional beliefs patients hold regarding their illness, unawareness of importance of mood stabilizer serum level examination, insufficient knowledge on hypomania or - in some cases - ignorance of a hypomania phenomenon. Moreover, patients appreciated the fact that the psychoeducational programme helped them to diminish the sense of stigma, shame, and the feeling of being different or worse. Finally we are amazingly impressed by the unsatisfied need existing in bipolar patients to share their fears, emotions and to be fully informed.
Conclusion. Our observations support the statement, that the psychoeducational approach to BD is a crucial element of a complex treatment. It surely satisfies patients needs for information and may help to reformulate beliefs about their illness and its treatment. Further studies on the effectiveness and mechanisms of psychoeducational interventions are needed.
Słowa klucze: choroba afektywna dwubiegunowa, psychoedukacja Key words: bipolar disorder, psychoeducation |
