Joanna Pawlak, Joanna Gazda, Janusz Rybakowski
Fobia wiatru (ankraofobia) - jako szczególna postać fobii specyficznej. Opis przypadku 581-592
Wind phobia (ancraophobia) - as an example of simple phobia. The case report 581-592
Streszczenie

Celem pracy jest przedstawienie fobii specyficznych, ze szczególnym uwzględnieniem fobii związanej z elementami środowiska naturalnego, w aspekcie ich pozycji nozologicznej w systemie ICD-10 i DSM-IV, współczesnych poglądów na etiologię i patogenezę lęku fobijnego oraz dostępnych metod leczenia. Wśród czynników współodpowiedzialnych za powstanie objawów fobii specyficznej bierze się pod uwagę uwarunkowania genetyczne, niekorzystne czynniki środowiskowe we wczesnym dzieciństwie i konflikty wewnątrzpsychiczne pacjenta. W pracy przedstawiono także wyniki badań obrazowych mózgu pacjentów cierpiących na fobie specyficzne i aspekty ewolucyjne, które mogły przyczynić się do utrwalenia w populacji cech związanych z zaburzeniami lękowymi. Badania epidemiologiczne wskazują na znaczne rozpowszechnienie fobii specyficznych. Za podstawowa metodę leczenia fobii specyficznych uznaje się psychoterapię: dużą skuteczność wykazuje zastosowanie ekspozycji in vivo i metody behawioralno-poznawcze. Część poglądową uzupełnia opis przypadku fobii przed wiatrem (ankraofobia), leczonej w warunkach szpitalnych. Obserwacja kliniczna pozwoliła na określenie szczegółowej symptomatologii zaburzenia i wybór leczenia farmakologicznego uzupełniającego psychoterapię. U opisywanego pacjenta uzyskano istotna poprawę po zastosowaniu skojarzonego postępowania psychoterapeutycznego, w konwencji psychoanalitycznej, oraz paroksetyny w dawce 20 mg/dobę.

Summary
The subject of the paper is the presentation of simple phobias, with particular attention to those connected with natural environment, their classification according to ICD-10 and DSM-IV systems, current views on aetiology and pathogenesis of phobic fear, as well as treatment methods. Among pathogenic factors of simple phobia, genetic predisposition, harmful environmental factors
in early childhood and intrapsychic conflicts have been considered. In the paper, the results of neuroimaging studies in phobic patients were also presented as well as evolutionary aspects leading to persisting predisposition to phobic traits in the population. Epidemiologic studies point to a marked prevalence of simple phobias. Psychotherapy is regarded a basic treatment method for simple phobias: in-vivo exposure and cognitive-behavioral therapy have been proved effective. The case report of a hospitalized patient with wind phobia (ancraophobia) supplements the theoretical part. Clinical observation allowed for a detailed identification of symptoms of the disorder and selection of pharmacological treatment complementary to psychotherapy. A substantial improvement has been obtained in the patient described after combination treatment with psychoanalytic therapy and paroxetine, 20 mg per day.