Magdalena Ciałkowska, Tomasz Adamowski, Andrzej Kiejna

Rehabilitacja psychiatryczna w Polsce. Przegląd piśmiennictwa polskiego 1990-2007     313-322

Psychiatric rehabilitation in Poland. Polish literature review from 1990-2007             313-322

Streszczenie

Niniejszy artykuł dostarcza zwięzłego przeglądu aktualnych tendencji w zakresie rehabilitacji psychiatrycznej w ramach psychiatrii środowiskowej w Polsce. Na podstawie artykułów opublikowanych w latach 1990-2007 w  polskojęzycznych czasopismach (Psychiatria Polska, Postępy Psychiatrii i Neurologii), podjęto próbę ustalenia głównych kierunków w polskiej psychiatrii środowiskowej. Autorzy prześledzili dane dotyczące aktualnej sytuacji psychiatrycznej służby zdrowia i zaprezentowali syntezę analiz statystycznych, doświadczeń lokalnych oraz wyników badań z zakresu rehabilitacji psychiatrycznej pacjentów cierpiących z powodu długotrwałych zaburzeń psychicznych. Istnieje potrzeba poprawy wielu obszarów świadczonych usług medycznych oraz integracji różnych form opieki zorientowanych środowiskowo. Ponadto, konieczne jest stworzenie w Polsce kompleksowego programu rehabilitacji przewlekle chorych psychicznie, który bazowałby na zasobach indywidualnych i środowiskowych jednostek. Szczególnie istotną wydaje się być dalsza pogłębiona analiza niekorzystnych zjawisk występujących w lecznictwie psychiatrycznym, jak: marginalizacja i stygmatyzacja chorych oraz instytucjonalizacja lub transinstytucjonalizacja lecznictwa, będące wyrazem odwrotu od deinstytucjonalizacji opieki psychiatrycznej.

Słowa klucze: przewlekle chorzy psychicznie, rehabilitacja psychiatryczna, psychiatria środowiskowa, opieka psychiatryczna

Summary

This article provides a comprehensive overview of contemporary psychiatric rehabilitation and community psychiatry tendencies in Poland. On the basis of articles published in the years 1990-2007 in renowned Polish-language journals (Polish Psychiatry, Advances in Psychiatry and Neurology), an attempt was made to establish mainly directions in polish community psychiatry. Authors review the present situation and intoduce a synthesis of statistical analyses, local experiences and outcome researches on psychiatric rehabilitation for people with long term mental illness. Improvement in many areas of provided medical services and in integration process community-based psychitric care forms is needed. Moreover, it is necessery to create a comprehensive national program of chronic mentaly ill persons' rehabilitation based on individual and community resources. It is necessary to analyse unfavourable phenomena which occured in the psychiatric care system (marginalization, stigmatization of chronic mentaly ill persons, istitutionalization or transitutionalization). The mentioned phenomena show tendencies towards rejection of the de-centralization of health service.

Key words: chronic mentaly ill persons, psychiatric rehabilitation, community psychiatry, psychiatry care