Elżbieta Greszta
Rodzinne czynniki ryzyka rozwoju depresji u dorastających 719
Family environment risk factors of depression in adolescence 719
Streszczenie
Ogólne teorie psychopatologii rozwojowej podkreślają, że środowisko rodzinne pełni istotną rolę w rozwoju zarówno adaptacyjnego, jak i nieadaptacyjnego funkcjonowania dzieci. Także prawie wszystkie teorie depresji wskazują, że nieprawidłowe relacje między rodzicami i dziećmi grają znaczącą rolę w etiologii tego zaburzenia. Zgodnie z teoretycznymi założeniami, rodzinne czynniki ryzyka są przedmiotem badań większości prac dotyczących etiologii depresji w okresie dorastania. Badania pokazały, że niepewne przywiązanie i rodzicielstwo charakteryzujące się chłodem, odrzuceniem i nie wspierającym zachowaniem jest związane z symptomami depresyjnymi u dorastających. Natomiast autorytatywny styl wychowawczy, cechujący się ciepłem, akceptującym zaangażowaniem, stanowczą kontrolą i dyscypliną opartą na demokracji, jest związany z najniższym poziomem symptomów depresyjnych u adolescentów. Patogenne czynniki środowiska rodzinnego, takie jak depresja rodzica, zmiany w strukturze rodziny, przemoc czy zaniedbanie, także mogą przyczyniać się do rozwoju depresji w fazie dorastania. Przyczynowy związek między nieprawidłowym rodzicielstwem i depresją jest prawdopodobnie interakcją między czynnikami genetycznymi, poznawczymi, emocjonalnymi, interpersonalnymi i cechami środowiska rodzinnego.
Summary General psychosocial theories of developmental psychopathology assert that family environment plays a significant role in forming both adaptive and maladaptive functioning of children. Also virtually all theories of depression assert that faulty parent-child relationships play a major role in the aetiology of this disorder. According these theoretical formulations familial risk factors have been the focus of most research on depression in adolescence. Several studies have shown that insecure attachment and parenting characterized by coldness, rejection, harsh discipline and unsupportive behaviour is positively related to adolescent depressive symptoms. Some research indicates that authoritative parenting, conceptualized as a composite of warmth, accept-involvement, firm control, and democratic discipline, is associated with the least depressive symptoms among adolescents. Pathogenetic factors within the family environment, such as parental depression, changes of family structure, violence or neglect, can also contribute to depression in adolescence. A causal relationship between anomalous parenting and depression is probably the interplay among genetic, cognitive, emotional, interpersonal and family environmental factors. |
