Funkcjonowanie i aktywność zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi - przegląd badań

Functioning and occupational activity of persons with mental disorders - research review

Streszczenie

Funkcjonowanie zawodowe osób z zaburzeniami psychicznymi jest istotnym problemem, dość rzadko podejmowanym w literaturze polskiej. Przegląd badań zagranicznych pozwala zauważyć, że aktywność zawodowa osób cierpiących na zaburzenia psychiczne ma istotny, zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na ich funkcjonowanie psychiczne. Dowiedziono, że ponowne zatrudnienie osoby z zaburzeniami psychicznymi stanowi jedną z głównych form promocji zdrowia psychicznego. Z kolei utrata pracy podnosi poziom ryzyka zachorowania (przede wszystkim dotyczy to chorób afektywnych i zaburzeń lękowych). Pomimo korzystnego, rehabilitacyjnego wpływu pracy zawodowej na stan zdrowia chorujących na zaburzenia psychiczne, obserwuje się wysoki stopień bezrobocia w tej grupie, wyższy od poziomu bezrobocia osób cierpiących na schorzenia somatyczne. Przedmiotem niniejszego artykułu jest omówienie problematyki zawodowej u osób z zaburzeniami psychicznymi, także w porównaniu z osobami bez zaburzeń oraz osobami z chorobami somatycznymi. Poruszone zostały kwestie dotyczące wzajemnego wpływu pracy zawodowej oraz zaburzeń psychicznych. Omówiono psychologiczne korzyści płynące z aktywności zawodowej, jak również utrudnienia w funkcjonowaniu zawodowym spowodowane zaburzeniami psychicznymi. Przedstawiono ponadto problematykę zaburzeń psychicznych w perspektywie ponoszonych w związku z nimi przez państwo kosztów.

Summary

Occupational functioning of persons with mental disorders is a serious, rarely discussed problem in Polish literature. Foreign research review shows that occupational activity of persons with mental disorders seriously affects their mental functioning. It was suggested that the major way of mental health promotion was re-employment. However the risk of mental disorders (especially affective and anxiety disorders) increased with loss of some work. Despite of a healthy influence of occupational activity on the mental health among people suffering from mental disorders, the high level of unemployment in that group (higher than among people with somatic diseases) is observed. The aim of this article is to describe the problem of occupational activity of persons with mental disorders, as well as in comparison to people without mental disorders and those with somatic diseases. The relationship between mental disorders and occupational activity is shown. Psychological benefits of occupational functioning as well as difficulties at work caused by mental disorders are explained. The costs connected with mental disorders are described.